လေဆာနိဒါန်း

             လေဆာ  ဟူသော ဝေါဟာရသည် အင်္ဂလိပ်စာမှ တိုက်ရိုက်မွေးစားထား၏။သို့သော် လေဆာကို လူတိုင်းနီးပါးကြားဖူး၏ ။ လေဆာ၏အသုံးဝင်မှုမှာ  အလွန်များလှ၏။ တစ်ကိုယ်ရေ အိမ်သုံးပစ္စည်းမှစ၍ ၊ရုံးသုံး ၊စက်ရုံသုံး ၊ဆေးရုံဆေးခန်း ၊သိပ္ပံစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် အာကာသသိပ္ပံများတွင်  လေဆာကို အသုံးပြုကြသည်။ လေဆာနည်းပညာသည်  ဒဏ္ဍာရီဆန်သော စိတ်ကူးယဉ်မှုများမှ  လက်တွေ့အောင်မြင်စွာတီထွင်နိုင်ခဲ့၏။   

    အင်္ဂလန်နိုင်ငံသား သိပ္ပံစာရေးဆရာ H.G .Wells (အိတ်ချ်ဂျီဝဲ ) 

                 လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော် 1896 ခုနှစ်က  စာရေးဆရာ H.G .Wells (အိတ်ချ်ဂျီဝဲ )  ရေးခဲ့သော   အလွန်နာမည်ကြီးသည့် ” ကမ္ဘာ့စစ်ပွဲများ ” ဝထ္ထုမှစတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါစိတ်ကူးယဉ်  ဝထ္ထုတွင်  မားစ်(Mars) ဂြိုလ်မှ  ဂြိုလ်သားများက  ကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်သို့  ဝင်ရောက်ကျူးကျော်သော  စစ်ပွဲအကြောင်းများပါရှိသည်။ ဂြိုလ်သားများ အဓိကအသုံးပြုသော  လက်နက်ဆန်းများသည် လေဆာဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်ဟုပါရှိလေသည်။ 

         ၎င်းစိတ်ကူးယဉ်ဝထ္ထုထွက်ပေါ်လာပြီး နှစ်ပေါင်းတစ်ရာနီးပါးကြာသောအခါ  ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ( CO-2 ) လေဆာကို  ပထဆုံးပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ မားစ်ဂြိုလ်တွင် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်များ ပါရှိသဖြင့်  နေရောင်ခြည်နှင်ထိတွေ့မိရာမှ  သဘာဝလေဆာရောင်ခြည်များ  ဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့် တည်း။ ထို့ကြောင့်  မားစ်ဂြိုလ်သည်  အနီရောင်လုံးကြီးအဖြစ်တွေ့မြင်နေရခြင်းကို  အခြေခံ၍  ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

        (ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်များဖြင့်  သဘာဝလေဆာဖြစ်နေသော   အနှီရောင် မားစ်ဂြိုလ် )

              ဂြိုလ်သားများသည် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်လေဆာများဖြင့် အသုံးပြုကြသည်မှာ စိတ်ကူးယဉ်မှု တခုသာဖြစ်သည်။ မည်သူမျှလက်ခံယုံကြည်ခြင်းမရှိပေ။ သို့သော်  အက်တမ် ၊မော်လီကျူးများကို လံှှု့ဆော် ဖန်တီးရာမှ  လေဆာရောင်ခြည် ထုတ်ယူနိုင်ကြောင်း အခြေခံသဘောတရားကို ပထမဆုံးစတင်ဖေါ်ထုတ်ပေးခဲ့သော သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ရှိခဲ့  လေသည်။ 

        ထိုသူမှာ  ရှုပဗေဒ-ဖခင်ကြီး အိုင်စတိုင်း ဖြစ်သည်။ လေဆာအခြေခံ သဘောတရားများကို  အိုင်စတိုင်းနှင့်အတူ ဂျာမာန်သိပ္ပံပညာရှင် လေဒင်ဘတ် Ladenburg နှင့် ပညာရှင်များအားလုံးက 1930နှစ်များတွင်စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  ၎င်းအခြေခံသဘောတရားကို အသုံးချ၍  1955ခုနှစ်တွင် ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်မှ  Charles H.Townes တိုနီက  ပထမဆုံးကိရိယာကို တီထွင်နိုင်ခဲ့၏။                တိုနီတီထွင်ခဲ့သော ကိရိယာသည် အမိုးနီယားဖြင့်ပြုလုပ်ပြီး မိုက်ခရိုဝေ့အချက်ပြလှိုင်းကိုသာထုတ်ပေး၏။ မျက်စိဖြင့်မမြင်နိုင်ပေ။ ထိုကိရိယာကို မာဆာ( MASER -microwave amplification by stimulated emission of radiation) ဟုခေါ်သည်။ထို့နောက်  ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုမှ  N. G. Basov and A.M. Prokhorov ဘာဆို့ဖ်နှင့်ပရိုခိုရိုဖ့်တို့ကလည်း  မာဆာကိုအခြေခံ၍  တီထွင်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သေးသည်။ မာဆာသည် အချက်ပြလှိုင်းအဖြစ်သောကြောင့် အလင်းရောင်ကိုမမြင်နိုင်ပေ။အလင်းထွက်သော မာဆာ (သို့မဟုတ်)   လေဆာ ( LASER )ကို  ပတ္တမြားလေဆာအဖြစ် ပထမဆုံးစမ်းသပ်နိုင်ပြီးမှ  ဆက်လက်အောင်မြင်လာခဲ့သည်။ 

                     လေဆာရောင်ခြည်ကို ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သော အိုင်စတိုင်း

           လေဆာရူပဗေဒအခြေခံသဘောတရားကို ဖေါ်ထုတ်ခဲ့သောအိုင်စတိုင်းသည် မက်စ်ပလန့်၏ ကွမ်တမ်ရူပဗေဒ သဘောတရားကို အခြေခံထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကွမ်တမ်အခြေခံသဘောတရားမှာ အက်တမ်(သို ့)  မော်လီကျုးများသည် မတူညီသောကိုယ်ပိုင်စွမ်းအင်တန်ဖိုးမျာ ပိုင်ဆိုင်နေကြသည်။

၎င်းတို့ကို စွမ်းအင်ပမာဏအလိုက် ( Energy Level)  စွမ်းအင်အဆင့်များကို သတ်မှတ်ထားနိုင်သည်။      

 ကွမ်တမ်ရူပဗေဒတွင်  အမှုန်များ( particles )ကိုစွမ်းအင်အနည်းအများအလိုက် အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းကို Energy Level  ဟုယူဆနိုင်သည်။ အိုင်စတိုင်းသည် ၎င်းစွမ်အင်အဆင့် ကွမ်တမ်ရူပဗေဒကိုအခြေခံ၍ လေဆာသဘောတရားကို  အချက်(၃)ချက်ဖြင့််ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်။ 

Absorption ၊ stimulated emission ၊ Spontaneous emission. 

 (1) အရာဝထ္ထုများပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသော အက်တမ်(သို့)မော်လီကျူးတခုပေါ်သို့ပြင်ပမှစွမ်းအင်များ (External energy )ရောက်ရှိလာပါက ၎င်းစွမ်းအင်များကို(Absorption)စုပ်ယူထားနိုင်သည်။  ထိုကဲ့သို့ပြင်ပမှစွမ်းအင်များကို လက်ခံစုပ်ယူထားသော အက်တမ်သည် လုံလောက်သောစွမ်းအင်ပမာဏများ ရရှိပါက ၎င်းရှိနေသောအက်တမ်၏စွမ်းအင်အဆင့်ထက်၊ ပို၍တဆင့်မြင့်သော ( Higher energy level )  သို့ကူးပြောင်းရောက်ရှိ သွားနိုင်သည်။

(2) ပို၍့်မြင့်သောစွမ်းအင်အဆင့် ( Higher energy level )သို့ကူးပြောင်းရောက်ရှိသွားသည့်  အက်တမ်သည်  - ပို၍့်နိမ့်သော မူလစွမ်းအင်အဆင့် ( Lower energy Level )သို့ ပြန်လည်ဆင်းသက်လျှင်  စွမ်းအင်များကို   ထုတ်လွှတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။၎င်းကို လှုံ့ဆော် ခြင်းဖြင့်စွမ်းအင်ထုတ်လွှတ်ခြင်း ( stimulated emission )   ဟုသတ်မှတ်နိုင်သည်။

(3)  အက်တမ်တခုသည် မူလတည်ရှိနေသောစွမ်းအင်အဆင့် ( Energy Level)မှ ပို၍နိမ့်သောအဆင့်(  Lower Level )သို့ ( ပြင်ပမှစွမ်းအင် သက်ရောက်မှုမရှိဘဲ)ကူးပြောင်းနိုင်သည်။ထိုသို့ ကူးပြောင်းရာတွင် စွမ်းအင်များကို ထုတ်လွှတ်ပေးနိုင်သောကြောင့် အလိုလျောက် စွမ်းအင်ထုတ်လွှတ်ခြင်း  (Spontanenous emission ) ဟုသတ်မှတ်နိုင်သည်။ 

     အထက်ပါ အခြေခံသဘောတရားများဖြင့် လေဆာရောင်ခြည်ကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။လေဆာ ရောင်ခြည် ကိရိယာကို  အခြေအနေအမျိုးမျိုးဖြင့်  ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။ အမျိုးအစားအားဖြင့် -

(၁) အစိုင်အခဲဖြင့်ပြုလုပ်သောလေဆာ ( Solid state Laser )    

(၂)အရည်ဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ (Liquid laser )

(၃)ဓာတ်ငွေ့ဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ( Gas laser)

(၄)တပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ ( semiconductor laser) 

ယနေ့အချိန်တွင်  ပလာစမာနည်းပညာဖြင့်  လေဆာရောင်ခြည်ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်းသိရသည်။