အနုမြူရူပဗေဒ (မြန်မာဖတ်စာအုပ်)

           ကျွန်တော်ဆီမှာရှိတဲ့ အနုမြူရူပဗေဒစာအုပ်တွေထဲက မြန်မာဘာသာဖြင့်ရေးသားထားသည့် တခုတည်းသော  စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း(၃၀)လောက်က သိပ္ပံဘာသာရပ်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့်

ပြဌာန်းခဲ့စဉ်အချိန်က စတုထ္ထနှစ်( နယူကလီယ ရူပဗေဒ)ဖတ်စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။

ရူပဗေဒဘာသာရပ်ကို စိတ်ဝင်စားသူများအတွက် အတိုင်းတာတခုတော့ အသုံးဝင်ပါလိမ့်မယ်။ ဖတ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့  အောက်မှာ ဒေါင်းလုယူနိုင်ပါပြီခင်ဗျာ …………

http://www.mediafire.com/?u926od1uw6c9c56

OR 

http://ifile.it/bl0s5a1

မော်နီတာ Screen ပေါ်မှာ ဓာတ်ပုံနှင့် ဗွီဒီယိုရိုက်မယ်

ဘလော့ကြွလာ  မိတ်ဆွေများအားလုံး   မင်္ဂလာပါခင်ဗျာ

       ဖီးကျူဘလော့မှာ ခေါင်းစဉ်တခုတိုးပြီး  အသုံးဝင်မည့် ဆော့ဝဲနဲ့စာအုပ်များကို  တင်ပေးဖို့စိတ်ကူးမိ ပါတယ်။ အခုတော့ ဆော့ဝဲတခုကိုမျှဝေလိုက်ပါတယ်။ အရင်ကတော့ ဆိုရှယ်နက်ဝပ်တွေမှာ တင်ပေးခဲ့ဘူးပေမဲ့  ဖီးကျူဘလော့မှာတော့  အခုမှပဲမျှဝေလိုက်တာပါ။ဘလော့ဂါတွေအတွက် အသုံးဝင်မည့် ဆော့ဝဲတခုပါ။ ပြီးတော့  ကော်ပီ Copy ပိတ်ထားတဲ့  ဘလော့တွေမှာ စာဖတ်သူအနေနဲ့  စာတွေကို အလွယ်တကူ သိမ်းထားချင်တယ် ဆိုရင်လည်းအဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်။

       ကွန်ပျူတာ  screen  ပေါ်မှာ   ရှိသမျှပုံတွေ ၊စာတွေကို  ဓာတ်ပုံအဖြစ်  လိုအပ်သလိုရိုက်ယူနိုင်သလို ဓာတ်ပုံသာမကပဲ  ဗွီဒီယိုဖိုင်အဖြစ်ပါ   recording ရက်ကော့ဒင်းလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ လိုအပ်ရင်တော့  အောက်မှာဒေါင်းယူပါ ။ 1.66 MB ပဲရှိပါတယ်။

http://www.mediafire.com/?db5hoj3ub2q5hbs

OR 

http://ifile.it/4lzoj6a

   (ပေးထားတဲ့ လင့် ၂ခုလုံး ဒေါင်းလို့အဆင်မပြေဘူးဆိုရင်  အီးမေးထဲကနေပို့ပေးပါမယ်) 

ဆော့ဝဲဖိုင်ကို   ထုတ်ယူပြီးရင်    RUN ရမ်းစရာမလိုပါဘူး ။ Portable ဖိုင်ဖြစ်တာကြောင့်   memory မန်မိုရီစတစ်ထဲမှာ ထည့်ယူသွားလို့ရပါတယ်။ ဆော့ဝဲဖိုင်ကိုဖွင့်လိုက်ရင်   အစိမ်းရောင်နှင့် အနီရောင် ကြက်ခြေခတ်ပုံ FSCapture ဆိုတာကို   double click နှစ်ချက် ကလစ်လုပ်လိုက်ပါ ။ စက်ခရင်ပေါ်မှာ  အောက်ပါပုံအတိုင်းပေါ်လာမယ်။

အထက်ပါပုံအတိုင်းကြည့်ပါ 

-  မျှားနံပါတ်(၁) ကို   ကလစ်လုပ်လိုက်ရင်  စက်ခရင်ပေါ်မှာဖွင့်ထားတဲ့    ဝင်းဒိုးဘောက်ကို   ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးသားရပါလိမ့်မယ်။

-  မျှားနံပါတ်(၂)ကို    ကလစ်လုပ်လိုက်ရင်  မိမိလိုချင်တဲ့  ဝင်ဒိုးဘောက်ပေါ်မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးသားရပါလိမ့်မယ်။

- မျှားနံပါတ်(၃)ကို   ကလစ်လုပ်လိုက်ရင်   စက်ခရင်ပေါ်က   မိမိအလိုရှိရာ နေရာက စပြီးတော့   ကြိုက်သလိုဆွဲယူပြီး  ဓာတ်ပုံရိုက်ယူနိုင်ပါတယ်။ ( ဒီနည်းကို   အသုံးများပါတယ် )

-  မျှားနံပါတ်(၄)ကို  ကလစ်လုပ်လိုက်ရင်   စက်ခရင်တခုလုံးကို  ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးသားရပါလိမ့်မယ်။

- မျှားနံပါတ်(၅)ကို   ကလစ်လုပ်လိုက်ရင်  Firefox မှာဖွင့်ထားတဲ့  ဘလော့စာမျက်နှာတခုလုံးကို 

  Scroll bar ဆွဲစရာမလိုပဲ   အောက်ဆုံးထိဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးသားရပါလိမ့်မယ်။

းးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးး

-  မျှားနံပါတ်(၆)ကတော့  ဗီဒီယိုဖိုင်  ရီကောဒင်းဖြစ်ပါတယ်။ VZO / skype / Video chat  စက်ခရင်ပေါ်မှာ   ဗွီဒီယို -chat အားလုံးကို  ဖမ်းယူနိုင်ပါတယ်။ 

အဲဒီမျှားနံပါတ် (၆)ကို  နှိပ်လိုက်ရင်  အောက်ပါပုံအတိုင်းပေါ်လာမယ်။

မိမိလိုချင်တဲ့  နေရာကိုပဲရွေးပြီး  မှတ်တမ်းတင်ချင်လို့ Rectangular Area ကိုပဲ ရွေးထားပါတယ်။အနီရောင်နဲ့  Record  ဆိုတာကို နှိပ်ပြီး   ကြိုက်တဲ့နေရာကိုရွေးပါ။ Start  ဆိုတာလုပ်လိုက်ရင်   မှတ်တမ်းတင်နေပြီပေါ့ဗျာ။ ပြီးတော့မယ်ဆိုရင်တော့   Stop ဘေးမှာ အနက်ရောင်အကွက်လေးကို  နှိပ်လိုက်ရုံပဲ။ အဲတာဆိုရင် ဘေးမသီရန်မခပဲ  ဗွီဒီယိုဖိုင်တခု  မှတ်တမ်းတင်ပြီးသွားဘီပေါ့ဗျာ။ ရလာတဲ့ဖိုင်ဆိုဒ်က ကြီးနေမယ်ဆိုရင်တော့ ကွန်ဗာတာတခုခုနဲ့ ပြောင်းလိုက်မယ်ဆိုရင် အဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်။ အသံပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်ဖြစ်  လိုအပ်တာအားလုံးကို   Options မှာ ဝင်ပြီးတော့  ကြိုက်သလိုပြောင်းနိုင်ပါတယ်။

- မျှားနံပါတ်(၇)ကတော့   တခြားမဟုတ်ပါဘူး။ အပေါ်က  ဓာတ်ပုံရိုက်တာတွေကို  ဘယ်လိုဖိုင်နဲ့ သိမ်းထားချင်လည်း   ဆိုတာရွေးခိုင်းတာပါ။  To Editor  ကိုရွေးပြီး    SAVE ဆေ့လုပ်လိုက်တာ အလွယ်ကူဆုံးပေါ့ဗျာ။ Save လုပ်တဲ့အခါ JPEG Format  ကိုရွေးလိုက်ပါ။

- ကျန်တာတွေကတော့   ဉာဏ်ရှိသလို အသုံးပြုကြပေတော့ဗျာ   .....................

ရူလေဆာ- သုတေသနစာတမ်း (၁)

ပဗေဒ ဘလော့ကိုရေးသားလျှက်ရှိသော ကျွန်ပ်-ဖီးကျူသည် လေဆာရုူ့ပဗေဒကို လေ့လာသင်ယူနေဆဲဖြစ်၏့လေဆာဖြင့် စမ်းသပ် တည်ဆောက်ခြင်းကို ( Project) လေ့လာပြီးနောက် သုတေသန စာတမ်းတစ်စောင်ကို ရေးသားပြုစုရမည်ဖြစ်သည်။သုတေသနစာတမ်းတွင်ပါဝင်သော အဖွင့်နိဒါန်းအပိုင်းကို မြန်မာဘာသာသို့တိုက်ရိုက်ပြန်ဆိုကာ ပိုစ့်အဖြစ်တင်ပြလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

လေဆာ- သုတေသနစာတမ်း ( အဖွင့်နိဒါန်း)

ကမ္ဘာနိုင်ငံများနှင့်ရှရှားနိုင်ငံသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်လေထုညစ်ညမ်းမှု ပြသနာများကို စူစမ်းလေ့လာ နေကြသည်မှာ မကြာသေးမီ နှစ်များကတည်းကဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ကမ္ဘာလေထုအခြေအနေကို စောင့်ကြည့် လေ့လာခဲ့ကြသည်။ စက်ရုံများမှထွက်လာသော (ဖလိုရင်း ၊ ကလိုရင်း၊ ဟိုက်ဒရိုကာဗွန် )စသည့် ဓာတ်ငွေ့မျိုးစုံသည် လေထုထဲတွင် အိုဖုန်းလွှာကိုပျက်စီးစေနိုင်ကြောင်းတွေ့ရသည်။ ထို့ပြင် (dioxins)ကဲ့သို့ (စက်မှုနှင့်စိုက်ပျိုးရေးသုံး) အဆိပ်ဖြစ်စေနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းများ မီးလောင်ကျွမ်းခြင်းမှ အဆိပ်ငွေ့များထွက်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရသည်။လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ဖြစ်စေသော ပင်ရင်းဧရိယာအကျယ်အဝန်းမှာ ကြီးမားကျယ်ပြန်လှသောကြောင့် ခက်ခဲသောနည်းပညာ ပြသနာများဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ လေထုထဲတွင် ဓာတုဗေဒဓာတ်ပေါင်းများ ပါဝင်မှုကို အဝေးထိန်းစနစ်ဖြင့်လေ့လာနိုင်ရန် ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော (မော်တော်ကားတွင် တပ်ဆင်ခြင်း) ကိရိယာများကို စမ်းသပ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းစမ်းသပ်ကိရိယာများသည် လေဆာရောင်ခြည်ကို အသုံးပြုတည်ဆောက်ထားခြင်း ဖြစ်ပြီး ၊လေယာဉ်ပျံများနှင့် အာကာသယာဉ်များတွင် တပ်ဆင်အသုံးပြုနိုင်သည်။

ေရဒါစခန္းတြင္ လီဒါကိရိယာျဖင့္တည္ေဆာက္ထားပံု

ပတ်ဝန်းကျင်လေထုအခြေအနေ စမ်းသပ်လေ့လာခြင်းများတွင် လေဆာရောင်ခြည်နည်းပညာကို အသုံးပြု၍ စမ်းသပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။မျက်မှောက်ခေတ် တွင် လေဆာရောင်ခြည်ကိရိယာ အမျိုးမျိုးကိုလည်း တီထွင်ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။ လေထုထဲရှိဓာတ်ငွေ့များနှင့် လေဆာရောင်ခြည်တို့ထိတွေ့ခြင်းဖြင့် တုန့်ပြန်မှု (interaction) များဖြစ်ပွါးခြင်းကိုအခြေခံ၍ တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းစမ်းသပ်ကိရိယာကို ( LIDAR ) လီဒါ ဟုခေါ်သည်။

LIDAR (Light Detector And Ranging ) လီဒါ ဆိုသည်မှာ လေထုထဲတွင် အဝေးထိန်းစနစ်ဖြင့် တိုင်းတာနိုင်သော ကိရိယာတမျိုးဖြစ်သည်။ အမိုးနီးယား ( NH3 ) နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်(CO2) ဓာတ်ငွေ့များပါဝင်သော လေဆာရောင်ခြည်ကိရိယာဖြင့် LIDAR ကို တည်ဆောက်ထားသည်။ လေဆာရောင်ခြည်၏ လှိုင်းအလျားမှာ 9 -13.5 µm ( မိုက်ခရိုမီတာ) ဖြစ်သည်။ လေထုထဲတွင်ပျံ့နှံ့နေသော ဓာတ်ရောင်ခြည်များ ပါဝင်မှုကို LIDAR ကိရိယာဖြင့် စမ်းသပ်ဖေါ်ထုတ်နိုင်သည်။ လေထုအတွင်း အန္တရယ်ဖြစ်စေသော ဓာတ်ရောင်ခြည်ပါဝင်မှု ၊ အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့များပါဝင်မှု၊ မော်လီကျူးများ တွင် ကာဗွန်- ကလိုရင်း ( C-CL) ပါဝင်မှုအချိုးကိုလည်း LIDAR လီဒါ ကိရိယာဖြင့် စမ်းသပ်ဖေါ်ထုတ်နိုင်သည်။ ထို့ပြင် ရေဒီယိုစခန်းများတွင် ရေဒါအစား ခေတ်မှီသော လီဒါကိရိယာများကို အစားထိုးအသုံးလာကြသည်။

LIDAR လီဒါကိရိယာတွင် ကြိမ်နှုန်း( Frequency) နှစ်မျိုးပါဝင်သော ရောင်ခြည်စုပ်ယူခြင်း (two-frequency absorption spectroscopy) နိယာမကို အခြေခံ၍ တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကြိမ်နှုန်းနှစ်မျိုး ရောင်ခြည်စုပ်ယူခြင်းနည်းပညာသည် လေထုထဲတွင်ရှိသော လှိုင်းအလျား( wavelength) နှစ်မျိုးပါသည့် လေဆာရောင်ခြည်များ၏ (attenuation)လျော့ကျပြောင်းလဲမှုကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်သည်။ လှိုင်းအလျားနှစ်ခု တွင် ပထမတမျိုးသည် လေထုညစ်ညမ်းစေသော မော်လီကျူးကစုပ်ယူပြီး ပြန်ထွက်လာသော်လည်း မူလအတိုင်းပြောင်းလဲမှုမရှိ။ ဒုတိယလှိုင်းအလျားသည် လေထုညစ်ညမ်းစေသော မော်လီကျူးကစုပ်ယူပြီး ပြန်ထွက်လာသော် မူလအတိုင်း မဟုတ်ဘဲပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပွါးသည်။

ထိုပြောင်းလဲသွားသော လေဆာရောင်ခြည်၏ လှိုင်းအလျားကို ပြန်လည်တိုင်းတာခြင်းဖြင့် လေထုအခြေအနေ ကို စမ်းသပ်လေ့လာခြင်းဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုသိပ်သည်းဆကို တိုင်းတာနိုင်သည်။ တိုင်းတာ၍ရရှိလာသော လေဆာရောင်ခြည်လှိုင်းများကို ကွန်ပျူတာတွင် ရောင်စဉ်ပုံရိပ်များ"spectral portraits” အဖြစ်မြင်တွေ့နိုင်ပြီး ၊ဓာတုပါဝင်မှု စံနုန်းသတ်မှတ်ချက်များဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ သုတေသန ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။

လေထုအခြေအနေကို တိုင်းတာသော လေဆာရောင်ခြည်၏ လှိုင်းအလျားသတ်မှတ်နှုန်းသည် အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်၏ လေဆာရောင်ခြည်၏လှိုင်းအလျားသည် အနီအောက်ရောင်ခြည်လိုင်းအလျားနီးပါးခန့်ရှိပြီး သတ်မှတ်ထားသော တန်ဖိုးမှာ (1-20 microns) 1မှ 20 မိုက်ခရိုမီတာ အထိဖြစ်သည်။လေထုထဲတွင်ရှိသော ရေငွေ့နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓာတ်ငွေ့များသည် လေဆာရောင်ခြည်ကို ပြောင်းလဲခြင်းမရှိနိုင်ပေ။ လေဆာရောင်ခြည်လှိုင်းအလျားများအလိုက် ဖေါက်ထွင်းမှုအပေါက် ("transparency windows") ကို သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ အနီအောက်ရောင်ခြည်၏ ဖေါက်ထွင်းမှုအပေါက် လှိုင်းအလျားမှာ တို့ဖြစ်သည်။ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ( CO2) လေဆာရောင်ခြည်၏ ဖေါက်ထွင်းမှုအပေါက် လှိုင်းအလျားမှာ (9-11 microns) ဖြစ်သည်။ အမိုးနီးယား ( NH3) လေဆာရောင်ခြည်၏ ဖေါက်ထွင်းမှုအပေါက် လှိုင်းအလျားမှာ ( 11-13.3 m) ဖြစ်သည်။ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်လေဆာနှင့် အမိုးနီးယားလေဆာ ပင်ရင်းများကိုအသုံးပြု၍ LIDAR လီဒါတခုကိုတည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ လီဒါ၏ စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးအချက်တခုမှာ ကြီးမားကျယ်ပြန့်သောလေထုဧရိယာများကို သီးခြားခွဲထုတ်စမ်းသပ်လေ့လာနိုင် ်ခြင်းဖြစ်သည်။

စက်ရုံများ၏လေထုညစ်ညမ်းမှုကို လီဒါဖြင့် စမ်းသပ်နေပုံ

ဤနည်းအတိုင်း ရွှေ့လျားနိုင်သော( သင်္ဘောနှင့်ဘတ်စကားများတွင်တပ်ဆင်နိုင်သော) ကြိမ်နှုန်းနှစ်ခု-လီဒါတစနစ်(dual-frequency lidar systems) ကို တည်ဆောက်ရာတွင် ထုတ်လွတ်ရောင်စဉ် လှိုင်းအလျားနယ်မှာ ( 9- 13.5 mm)ဖြစ်သည်။ ၎င်းရောင်စဉ်လှိုင်းကို လေထုပတ်ဝန်းကျင်ထဲရှိ အန္တရာယ် ရှိနိုင်သော အရာဝထ္ထုများကိုစုပ်ယူစေခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုစမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ချက်သည် အလွန်အရေးကြီးသော လုပ်ငန်းတခု ဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရသည်။

လက်တွေ့စမ်းသပ်တည်ဆောက်ခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နှင့်အမိုးနီးယားဓာတ်ငွေ့များပေါင်းစပ်၍ ဓာတ်ငွေ့စနစ်ဖြင့်ပြုလုပ်သော လီဒါတခုကို(mobile NH3 - CO2 lidar)လက်တွေ့စမ်းသပ် တည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ပထမဆုံး ရူပဗေဒနိုဗယ်ဆု ( 1901) Wilhelm Conrad Röntgen

     အဲဖရက်နိုဗယ်၏ သေတမ်းစာအရ နိုဗယ်ဖေါင်ဒေးရှင်းကို ဖွဲ့စည်းပြီးသောအခါ 1901 နှစ်မှစ၍ နိုဗယ်ဆုများကို နှစ်စဉ်ချီးမြှင့်နိုင်ခဲ့သည်။သို့သော် ( 1916, 1931, 1934, 1940, 1941, and 1942 ) နှစ်များတွင် ရူပဗေဒ-နိုဗယ်ဆုများကို ပေးအပ်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ အရေးကြီးသောရှာဖွေတွေ့ရှိ ချက်များ ၊ရူပဗေဒတီထွင်မှုများထူးထူးခြားခြား မရှိခဲ့သောကြောင့်ဟု နိုဗယ်ဖေါင်ဒေးရှင်းမှ ကြေငြာခဲ့ သော်လည်း ၎င်းနှစ်များသည် (ပထမ၊ ဒုတိယ) ကမ္ဘာစစ်ကြီးများ ဖြစ်ပွါးနေချိန်နှင့်တိုက်ဆိုင် နေကြောင်းတွေ့ရသည်။

Wilhelm Conrad Röntgen (ဝဲအမ်ကွန်ရတ်- ရွန်ဂျင်)

1.         1901 တွင် ပထမဆုံးရှိသော ရူပဗေဒနိုဗယ်ဆုရှင်မှာ Wilhelm Conrad Röntgen (ဝဲအမ်ကွန်ရတ်- ရွန်ဂျင်) ဖြစ်သည်။သူသည် 1845မတ်လ(27)ရက်တွင် ဂျာမဏီနိုင်င်ငံ၌ မွေးဖွါးခဲ့ သည်။ဖခင်မှာ ဒတ်ချ်လူမျိုးဖြစ်၏။ မိဘများမှာ ကုန်သည်မျိုးရိုးဖြစ်ပြီး အထည်အလိပ်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ၃နှစ်သားအရွယ်တွင် မိသားတစုလုံး နယ်သာလန်သို့ပြောင်းရွေ နေထိုင်ခဲ့ ကြသည်။ အခြေခံပညာကျောင်းကို နယ်သာလန်တွင် တက်ရောက်ခဲ့သော်လည်း အထူးဝါသနာပါသော စိတ်ဝင်စားသော ၊ ကျွမ်းကျင်သောအရာဟူ၍ မရှိခဲ့ပေ။ သူသည် သဘာဝအလှတရားကို ခံစား ချစ်မြတ်နိုးသူတယောက်ဖြစ်၏၊ နိုင်ငံအနှံ့အပြား ဒေသများနှင့် တောတောင်များကို စိတ်ဝင်စားစွာ လည်ပတ်လေ့ရှိ၏  

ရွန်ဂျင်မွေးဖွါးခဲ့သောအိမ်ကို ယခုအခါ ပြတိုက်အဖြစ်ဖွင့်လှစ်ထားသည်

  

           1862 ခုနှစ်တွင် နယ်သာလန် Utrecht (ယူထရက်)မြိ့ု နည်းပညာကျောင်း၌ တက်ရောက် ပညာသင်ကြားသည်။ကျောင်းတက်နေစဉ် ကာရီကယ်ချာရုပ်ပြောင်ကာတွန်းဖြင့် ဆရာ၏ ပုံကို ရေးဆွဲခဲ့သောကြောင့် ကျောင်းထုတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ယူထရက်တက္ကသိုလ်သည် နေ့စဉ်တက် ပုံမှန်ကျောင်းသားများအား ဆာတီဖီကိတ်၊ ပညာအရည်အချင်းထောက်ခံစာများ မလိုအပ်ပဲ တက်ရောက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် 1865ခု ယူထရက်တက္ကသိုလ်တွင် ရူပဗေဒဘာသာကို သင်ယူခဲ့ သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဇူးရစ်တက္ကသိုလ်သည် ဝင်ခွင့်ဖြေဆိုနိုင်လျှင် တက်ရောက်နိုင် ကြောင်းသိရ၍ ဝင်ရောက်ဖြေဆိုရာအောင်မြင်သဖြင့် ပြောင်းရွေ့သင်ယူသည်။ ဇူးရစ်တက္ကသိုလ်သည် Polytechnic –ETH Zurich ပေါ်လီနည်းပညာတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။အိုင်စတိုင်းကဲ့သို သိပ္ပံပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပြီး နိုဗယ်ဆု( 21ဆု)ရရှိခဲ့သည့် ပညာရှင်များ တက်ရောက်ခဲ့သော တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ ရွန်ဂျင်သည် ဇူးရစ်တက္ကသိုလ်တွင် မက္ကင်းနစ် အင်ဂျင်နီယာဖြင့် တက်ရောက်သင်ကြားခဲ့သော်လည်း၊ ”ဓာတ်ငွေ့များကိုလေ့လာခြင်းစာတမ်း” ဖြင့် ဒေါက်တာဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။

     ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဇူးရစ်တက္ကသိုလ်

        1869ခုနှစ်တွင် ရွန်ဂျင်သည် ဇူးရစ်တက္ကသိုလ်မှ PhD ဘွဲ့ကိုအောင်မြင်ခဲ့သည်။ 1870တွင် ရွန်ဂျင်၏ ပထမဆုံးပြုစုခဲ့သောစာတမ်းမှာ ဓာတ်ငွေ့များ၏သိပ်သည်းဆကို လေ့လာခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဆရာဖြစ်သူ August Kundt ထံတွင် လက်ထောက်အဖြစ်လုပ်ကိုင်ရန် ဂျာမဏီသို့ ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ 1874 ခု စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံအကယ်ဒမီတွင် ရူပဗေဒ ပါမောက္ခအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ သည်။ ဂျီနာတက္ကသိုလ် Jena (1886) ၊ယူထရက်တက္ကသိုလ် ၊လိုက်ဇစ်တက္ကသိုလ် (Leipzig ) များက ရူပဗေဒပါမောက္ခအဖြစ် ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။သို့သော် (1888) University of Würzburg တွင် ပါမောက္ခအဖြစ်လက်ခံခဲ့သည်။ထိုတက္ကသိုလ်တွင် နာမည်ကျော် ရူပဗေဒ ပညာရှင်များဖြစ်သော ဟေမယ်တိုနီယမ်နှင့် လောရင့်တို့နှင့်အတူ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ 

ရွန်ဂျင်၏ သိပ္ပံစမ်းသပ် ဓာတ်ခွဲခန်းတခု

       1895 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ 8ရက် ၊သောကြာနေ့ ညနေခင်းအချိန်တွင် ရွန်ဂျင်သည် ကိုယ်ပိုင် ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်ခန်း၌ တစ်ယောက်တည်း အလုပ်များနေသည်။ လေစုပ်ထားသော ဖန်ပြွန်တွင် ညိ့ုယူလျှပ်စစ်ရောင်ခြည်တန်းများဖြစ်စဉ်ကို လေ့လာနေခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းဖန်ပြွန် (CRT –Cathode rays tube)ကို ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်ဖန်ပြွန်ဟုခေါ်သည်။ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန် အကြောင်းကို အနည်းငယ်ရှင်းပြပါဦးမည်။ 

(ဥပမာ-ဝါယာကြိုးတခုတွင် လျှပ်စစ်စီးသောအခါ လျှပ်စစ်မှုန် (အီလက်ထွန်)များ ရွေ့လျားစီးဆင်းခြင်းဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။၎င်းဝါယာကြိုးသည် ပြတ်တောက်သွားပါက လျှပ်စစ်ဓာတ်များ မစီးဆင်းနိုင်တော့ပေ။ ဤအချက်ကို ဆက်လက်၍စဉ်းစားသော် လျှပ်စစ်မှုန်( အီလက်ထွန်များ)သည် လေထဲတွင်ကောင်းမွန်စွာ မဖြတ်သန်းနိုင် ဟုမှတ်ယူနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် လေစုပ်ထားသောဖန်ပြွန်ထဲတွင် (အဖိုငုတ်နှင့် အမငုတ်) ဝါယာနှစ်စကိုထား၍ ဗို့အားပေးကြည့်သော် လျှပ်စစ်စီးဆင်းနိုင်ကြောင်းတွေ့ရသည်။ အီလက်ထွန် အမှုန်များသည် အမငုတ်(cathode) မှ အဖိုငုတ်သို့( anode) ကူးပြောင်းစီးဆင်းခြင်းကို ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်ဟုခေါ်သည်။၎င်းဖန်ပြွန်ကို ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်ဖန်ပြွန်ဟု ခေါ်သည်။ ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်ဖန်ပြွန်တွင် လျှပ်စစ်မှုန်( အီလက်ထွန်)တန်းများစီးဆင်းရာ လမ်းကြောင်းတနေရာ၌ ရောင်စဉ်တောက်သတ္တုပြား (fluorescence)ကို ထားလိုက်သောအခါ ဖန်ပြွန်၏မျက်နှာပြင်များတွင် မီးစုန်းရောင်များတွေ့မြင်နိုင် သည်။ တီဗီဖန်ပြွန်နှင့် ကွန်ပျူတာမော်နီတာ(tube)များသည် ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်ဖန်ပြွန်အား အခြေခံ၍တည်ဆောက် ထားသည်။  

အောက်ပါပုံသည် အင်္ဂလန်သိပ္ပံပညာရှင် ခရုစ် (Crookes’ tube)၏ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန် ဖြစ်သည်။

        ရွန်ဂျင်သည် ခရုစ်ဖန်ပြွန်ဖြင့် စမ်းသပ်ခန်းထဲတွင်အလုပ်ရှုပ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ခရုစ်ဖန်ပြွန်တွင်းရှိ ရောင်စဉ်တောက်သတ္တုပြား (target) နေရာတွင် ဘေရီယံ-ပလက်တီနိုစိုင်အာနိုက်( Barium Platinocyanide) ကိုသုတ်လိမ်းလိုက်သည်။ထို့နောက်ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်မှထွက်သော ရောင်စဉ်များကို ကာကွယ်ရန် ဖန်ပြွန်တခုလုံးအား အနက်ရောင်စက္ကူကတ်ထူများဖြင့် အလင်းမထွက်နိုင်အောင်ဖုံးအုပ် ထားလိုက်သည်။ ဒါအပြင် စမ်းသပ်ခန်းတခုလုံးကိုလည်း မီးပိတ်ကာအမှောင်ချထားလိုက်သည်။ ထိုကဲ့သို့ ပိန်းပိတ်အောင်မှောင်နေချိန်တွင် ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်ကို အပြင်မှလျှပ်စစ်ဗို့အားဖြင့် ခလုပ်ဖွင့် လိုက်သည်။ ရွန်ဂျင်သည် အံ့အားသင့်စွာရုတ်တရက် ငေးကြောင်သွား၏။အကြောင်းမှာ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်နှင့် သုံးပေခန့်အကွာ စားပွဲခုံပေါ်တင်ထားသော ဘေရီယံ-ပလက်တီနိုစိုင်အာနိုက်ကတ်ပြားတွင် စိမ်းဖျော့ဖျော့   (မော်ဒယ်စိမ်းရောင်) မီးစုန်းရောင်များ တောက်ပနေခြင်းကို တွေ့ရသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အပြင်ဘက်တွင် ထားရှိသော ဘေရီယံ-ပလက်တီနိုစိုင်အာနိုက်သည် အဘယ်ကြောင့် ရောင်စဉ်များ တောက်ပနေသနည်း။ တဖန် ရောင်စဉ်တောက်ကဒ်ထူပြားကို ခပ်ဝေးဝေးတနေရာသို့ရွေ့ကြည့်သည်။ ထိုနည်း၎င်းတိုင်း မီးစုန်းရောင်များတောကင်ပနေပြန်၏ ရွန်ဂျင်သည် စမ်းသပ်မှုများကို ညဉ့်နက် သန်းခေါင်ယံထိ မအိပ်မနေ အကြိမ်ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နေ့စဉ်ရက်ဆက် မအိပ်မနေ စမ်းသပ်သည်။ နံနက်စာ၊ညစာကိုပင်း ဓာတ်ခွဲခန်းထဲတွင်စားသောက်ပြီး ဆက်လက်လေ့လာခဲ့သည်။ 

      နောက်ဆုံးတွင် ရွန်ဂျင်သည် မီးစုန်းအရောင်တောက်ခြင်းသဘောကို ကောက်ချက်ချလိုက်၏ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်ကို အရောင်မထွက်စေရန်ဖုံးအုပ်ထားသော်လည်း ၊ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်မှလာသော ရောင်ခြည်တမျိုးကြောင့် ဘယ်ရီယံ-ပလက်တီနိုစိုင်အာနိုက်တွင် မီစုန်းရောင်တောက်နေခြင်းဖြစ်မည်။ အကယ်၍ ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်မှထွက်လာသော်လည်း ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်မဖြစ်နိုင်ပေ။အကြောင်းမှာ ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်( အီလက်ထွန်)များသည် ပြင်ပလေထဲတွင် ကောင်းမွန်စွာမဖြတ်သန်းနိုင်ပေ။ ထိုသို့ဆိုလျှင် ကတ်သုတ်ဖန်ပြွန်မှ ကတ်သုတ်ရောင်ခြည်နှင့်အတူ ထူးဆန်းသော ရောင်ခြည်တမျိုး ပါဝင်နေခြင်းဖြစ်မည်။ ၎င်းရောင်ခြည်သည် မျက်စိဖြင့်မမြင်နိုင်သော်လည်း ဖောက်ထွင်းနိုင်စွမ်းရှိရမည် ဟုကောက်ချက်ချလိုက်သည်။ ဘယ်ရီယံ-ပလက်တီနိုစိုင်အာနိုက်အစား ဓာတ်ပုံဖလင်ပြားဖြင့် စမ်းသပ် ကြည့်သည်။မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်သော်လည်း ဖလင်ပြားပေါ်တွင် အလင်းရောင်ကျသကဲ့သို့ ပုံရိပ်များ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်းတွေ့ရသည်။  

     1895 ဒီဇင်ဘာ22 ညနေခင်းတွင် ရွန်ဂျင်သည် ရောင်ခြည်အသစ်တမျိုးဖြင့် သူ၏အမျိုးသမီး လက်ကို ဓာတ်ပုံရိုက်လိုပါသလားဟုမေးပြီး ၊စမ်းသပ်ကြည့်သည်။ အချိန်ဆယ့်ငါးမိနစ်အကြာတွင် လက်ချောင်း ၊အရိုးများနှင့် လက်ထပ်လက်စွပ်အပါအဝင် ထင်ရှားပြတ်သားသော ရေဒီယိုဓာတ်ပုံကို ရရှိလေတော့သည်။ ထိုနေ့သည်ကား ရေဒီယိုရောင်ခြည်ကုထုံး၏ ပထမဆုံးမွေးနေ့ဖြစ်လေသည်။ ရွန်ဂျင်သည် ” A new kind of rays” ” ရောင်ခြည်အသစ်တမျိုး ” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းပြုစု၍ ကြေငြာချက်ထုတ်လိုက်သည်။ Würzburg တက္ကသိုလ်တွင်လည်း သူ၏ရောင်ခြည်သစ် အကြောင်းကို ဖွင်ဟပြောဆိုခဲ့သည်။သို့သော် ရွန်ဂျင်တွေ့ရှိထားသော ရောင်ခြည်သည် အမျိုးအမည်မသိပေ။ ထို့ကြောင့် ရွန်ဂျင်က မသိသောရောင်ခြည် ( X-rays)ဟု အမည်ပေးလိုက်သည်။ ( ကျွန်ပ်တို့ငယ်စဉ်က သင်္ချာပုစ္ဆာများတွင် မသိကိန်းများကို ရှာဖွေသောအခါ၊ မသိကိန်း=x ဖြစ်ပါစေ(သို့မဟုတ်) မသိကိန်း= y ဖြစ်ပါစေဟု သတ်မှတ်၍ ပုစ္ဆာများကိုအဖြေရှာခဲ့ကြရသည်။) ထိုနည်း၎င်းအတိုင်း ရွန်ဂျင်သည် အမည်မသိသော ထူးဆန်းသည့်ရောင်ခြည်တမျိုးကို X-rays အိတ်စ်ရောင်ခြည်ဟု အမည်ပေးလိုက်၏ တချို့က ရွန်ဂျင်ရောင်ခြည် (Röntgen rays) ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ X-rays အိတ်စ်ရောင်ခြည်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းသည် ဆေးပညာကုထုံးတွင် အလွန်အရေးပါ၏ x-rays အိတ်စ်ရောင်ခြည်၏ အသုံးဝင်မှုသည် ယနေ့အချိန်တိုင်အောင် အလွန်အသုံးဝင်ကြောင်းတွေ့ရသည်။ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ ကင်ဆာရောဂါဓာတ်ကင်ခြင်း၊လေဆိပ်များတွင် check in စစ်ဆေးခြင်းနှင့် လုံခြုံရေး စစ်ဆေးခြင်း၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများတွင်အသုံးပြုခြင်းစသည့် အသုံးဝင်မှုများမှာ ကျယ်ပြန်လှပေသည်။ အိတ်စ်ရောင်ခြည်အကြောင်းကို “အခြေခံရူပဗေဒအပိုင်း၌ ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြာထွက်ခြင်း” တွင် ရေးသား ပြီးခဲ့လေပြီ။ 

အိတ်စ်ရောင်ခြည်ဖြင့် လေဆိပ်တွင် ရှာဖွေစစ်ဆေးနေပုံ

      1900တွင် ရူပဗေဒပညာရှင် Wilhelm Conrad Röntgen (ဝဲအမ်ကွန်ရတ်- ရွန်ဂျင်) ကို ဂျာမဏီပြည် ဘာဗာရီယန် Bavarian ပြည်နယ်အစိုးရ၏ အထူးခွင့်တောင်းချက်ကြောင့် မြူးနစ် တက္ကသိုလ်တွင် ပါမောက္ခအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ 1901ခုနှစ်ပထမဆုံးနိုဗယ်ဆုချီးမြှင့်ရာ အိတ်စ်ရောင်ခြည် ရှာဖွေတွေ့ရှိသော ရွန်ဂျင်ကို ပထမဆုံးရူပဗေဒနိုဗယ်ဆုချီးမြှင့်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရွန်ဂျင်သည် သူ၏ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်အားလုံးကို မှတ်ပုံတင်ပြီးမူပိုင်ပြုလုပ်ခြင်း၊တစ်ဦးတယောက်ဖြစ်စေ ၊အဖွဲ့အစည်းတခုဖြစ်စေ လက်ဝါးကြီးအုပ်ထိန်းချုပ်ခြင်းများ ခွင့်မပြုဟု ကြေငြာချက်ထုတ်ခဲ့သည်။ သူ၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် လူသားအားလုံးပိုင်ဆိုင်စေရမည်ဟု သေတမ်းစာတွင်ရေးသားခဲ့လေသည်။ 1923 ဖေဖေါ်ဝါရီ 10ရက်နေ့တွင် အသက် 78 နှစ်ရှိပြီသော ရွန်ဂျင်သည် အူမကြီးကင်ဆာရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။ရွန်ဂျင်က သူ၏ဓာတ်ရောင်ခြည်စမ်းသပ်မှုများကြောင့် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်သည် ဟုလက်မခံခဲ့ပေ။ သို့သော် နှောင်းခေတ်ပညာရှင်များက ဓာတ်ရောင်ခြည်သင့်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန် ခဲသတ္ထုဖြင့် အကာကွယ်ပြုလုပ်ကြရလေတော့သည်။  

   

………………………………… …………………………

လေဆာနိဒါန်း

             လေဆာ  ဟူသော ဝေါဟာရသည် အင်္ဂလိပ်စာမှ တိုက်ရိုက်မွေးစားထား၏။သို့သော် လေဆာကို လူတိုင်းနီးပါးကြားဖူး၏ ။ လေဆာ၏အသုံးဝင်မှုမှာ  အလွန်များလှ၏။ တစ်ကိုယ်ရေ အိမ်သုံးပစ္စည်းမှစ၍ ၊ရုံးသုံး ၊စက်ရုံသုံး ၊ဆေးရုံဆေးခန်း ၊သိပ္ပံစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် အာကာသသိပ္ပံများတွင်  လေဆာကို အသုံးပြုကြသည်။ လေဆာနည်းပညာသည်  ဒဏ္ဍာရီဆန်သော စိတ်ကူးယဉ်မှုများမှ  လက်တွေ့အောင်မြင်စွာတီထွင်နိုင်ခဲ့၏။   

    အင်္ဂလန်နိုင်ငံသား သိပ္ပံစာရေးဆရာ H.G .Wells (အိတ်ချ်ဂျီဝဲ ) 

                 လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော် 1896 ခုနှစ်က  စာရေးဆရာ H.G .Wells (အိတ်ချ်ဂျီဝဲ )  ရေးခဲ့သော   အလွန်နာမည်ကြီးသည့် ” ကမ္ဘာ့စစ်ပွဲများ ” ဝထ္ထုမှစတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါစိတ်ကူးယဉ်  ဝထ္ထုတွင်  မားစ်(Mars) ဂြိုလ်မှ  ဂြိုလ်သားများက  ကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်သို့  ဝင်ရောက်ကျူးကျော်သော  စစ်ပွဲအကြောင်းများပါရှိသည်။ ဂြိုလ်သားများ အဓိကအသုံးပြုသော  လက်နက်ဆန်းများသည် လေဆာဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်ဟုပါရှိလေသည်။ 

         ၎င်းစိတ်ကူးယဉ်ဝထ္ထုထွက်ပေါ်လာပြီး နှစ်ပေါင်းတစ်ရာနီးပါးကြာသောအခါ  ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ( CO-2 ) လေဆာကို  ပထဆုံးပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ မားစ်ဂြိုလ်တွင် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်များ ပါရှိသဖြင့်  နေရောင်ခြည်နှင်ထိတွေ့မိရာမှ  သဘာဝလေဆာရောင်ခြည်များ  ဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့် တည်း။ ထို့ကြောင့်  မားစ်ဂြိုလ်သည်  အနီရောင်လုံးကြီးအဖြစ်တွေ့မြင်နေရခြင်းကို  အခြေခံ၍  ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

        (ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်များဖြင့်  သဘာဝလေဆာဖြစ်နေသော   အနှီရောင် မားစ်ဂြိုလ် )

              ဂြိုလ်သားများသည် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်လေဆာများဖြင့် အသုံးပြုကြသည်မှာ စိတ်ကူးယဉ်မှု တခုသာဖြစ်သည်။ မည်သူမျှလက်ခံယုံကြည်ခြင်းမရှိပေ။ သို့သော်  အက်တမ် ၊မော်လီကျူးများကို လံှှု့ဆော် ဖန်တီးရာမှ  လေဆာရောင်ခြည် ထုတ်ယူနိုင်ကြောင်း အခြေခံသဘောတရားကို ပထမဆုံးစတင်ဖေါ်ထုတ်ပေးခဲ့သော သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ရှိခဲ့  လေသည်။ 

        ထိုသူမှာ  ရှုပဗေဒ-ဖခင်ကြီး အိုင်စတိုင်း ဖြစ်သည်။ လေဆာအခြေခံ သဘောတရားများကို  အိုင်စတိုင်းနှင့်အတူ ဂျာမာန်သိပ္ပံပညာရှင် လေဒင်ဘတ် Ladenburg နှင့် ပညာရှင်များအားလုံးက 1930နှစ်များတွင်စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  ၎င်းအခြေခံသဘောတရားကို အသုံးချ၍  1955ခုနှစ်တွင် ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်မှ  Charles H.Townes တိုနီက  ပထမဆုံးကိရိယာကို တီထွင်နိုင်ခဲ့၏။                တိုနီတီထွင်ခဲ့သော ကိရိယာသည် အမိုးနီယားဖြင့်ပြုလုပ်ပြီး မိုက်ခရိုဝေ့အချက်ပြလှိုင်းကိုသာထုတ်ပေး၏။ မျက်စိဖြင့်မမြင်နိုင်ပေ။ ထိုကိရိယာကို မာဆာ( MASER -microwave amplification by stimulated emission of radiation) ဟုခေါ်သည်။ထို့နောက်  ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုမှ  N. G. Basov and A.M. Prokhorov ဘာဆို့ဖ်နှင့်ပရိုခိုရိုဖ့်တို့ကလည်း  မာဆာကိုအခြေခံ၍  တီထွင်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သေးသည်။ မာဆာသည် အချက်ပြလှိုင်းအဖြစ်သောကြောင့် အလင်းရောင်ကိုမမြင်နိုင်ပေ။အလင်းထွက်သော မာဆာ (သို့မဟုတ်)   လေဆာ ( LASER )ကို  ပတ္တမြားလေဆာအဖြစ် ပထမဆုံးစမ်းသပ်နိုင်ပြီးမှ  ဆက်လက်အောင်မြင်လာခဲ့သည်။ 

                     လေဆာရောင်ခြည်ကို ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သော အိုင်စတိုင်း

           လေဆာရူပဗေဒအခြေခံသဘောတရားကို ဖေါ်ထုတ်ခဲ့သောအိုင်စတိုင်းသည် မက်စ်ပလန့်၏ ကွမ်တမ်ရူပဗေဒ သဘောတရားကို အခြေခံထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကွမ်တမ်အခြေခံသဘောတရားမှာ အက်တမ်(သို ့)  မော်လီကျုးများသည် မတူညီသောကိုယ်ပိုင်စွမ်းအင်တန်ဖိုးမျာ ပိုင်ဆိုင်နေကြသည်။

၎င်းတို့ကို စွမ်းအင်ပမာဏအလိုက် ( Energy Level)  စွမ်းအင်အဆင့်များကို သတ်မှတ်ထားနိုင်သည်။      

 ကွမ်တမ်ရူပဗေဒတွင်  အမှုန်များ( particles )ကိုစွမ်းအင်အနည်းအများအလိုက် အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းကို Energy Level  ဟုယူဆနိုင်သည်။ အိုင်စတိုင်းသည် ၎င်းစွမ်အင်အဆင့် ကွမ်တမ်ရူပဗေဒကိုအခြေခံ၍ လေဆာသဘောတရားကို  အချက်(၃)ချက်ဖြင့််ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်။ 

Absorption ၊ stimulated emission ၊ Spontaneous emission. 

 (1) အရာဝထ္ထုများပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသော အက်တမ်(သို့)မော်လီကျူးတခုပေါ်သို့ပြင်ပမှစွမ်းအင်များ (External energy )ရောက်ရှိလာပါက ၎င်းစွမ်းအင်များကို(Absorption)စုပ်ယူထားနိုင်သည်။  ထိုကဲ့သို့ပြင်ပမှစွမ်းအင်များကို လက်ခံစုပ်ယူထားသော အက်တမ်သည် လုံလောက်သောစွမ်းအင်ပမာဏများ ရရှိပါက ၎င်းရှိနေသောအက်တမ်၏စွမ်းအင်အဆင့်ထက်၊ ပို၍တဆင့်မြင့်သော ( Higher energy level )  သို့ကူးပြောင်းရောက်ရှိ သွားနိုင်သည်။

(2) ပို၍့်မြင့်သောစွမ်းအင်အဆင့် ( Higher energy level )သို့ကူးပြောင်းရောက်ရှိသွားသည့်  အက်တမ်သည်  - ပို၍့်နိမ့်သော မူလစွမ်းအင်အဆင့် ( Lower energy Level )သို့ ပြန်လည်ဆင်းသက်လျှင်  စွမ်းအင်များကို   ထုတ်လွှတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။၎င်းကို လှုံ့ဆော် ခြင်းဖြင့်စွမ်းအင်ထုတ်လွှတ်ခြင်း ( stimulated emission )   ဟုသတ်မှတ်နိုင်သည်။

(3)  အက်တမ်တခုသည် မူလတည်ရှိနေသောစွမ်းအင်အဆင့် ( Energy Level)မှ ပို၍နိမ့်သောအဆင့်(  Lower Level )သို့ ( ပြင်ပမှစွမ်းအင် သက်ရောက်မှုမရှိဘဲ)ကူးပြောင်းနိုင်သည်။ထိုသို့ ကူးပြောင်းရာတွင် စွမ်းအင်များကို ထုတ်လွှတ်ပေးနိုင်သောကြောင့် အလိုလျောက် စွမ်းအင်ထုတ်လွှတ်ခြင်း  (Spontanenous emission ) ဟုသတ်မှတ်နိုင်သည်။ 

     အထက်ပါ အခြေခံသဘောတရားများဖြင့် လေဆာရောင်ခြည်ကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။လေဆာ ရောင်ခြည် ကိရိယာကို  အခြေအနေအမျိုးမျိုးဖြင့်  ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။ အမျိုးအစားအားဖြင့် -

(၁) အစိုင်အခဲဖြင့်ပြုလုပ်သောလေဆာ ( Solid state Laser )    

(၂)အရည်ဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ (Liquid laser )

(၃)ဓာတ်ငွေ့ဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ( Gas laser)

(၄)တပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းဖြင့်ပြုလုပ်သော လေဆာ ( semiconductor laser) 

ယနေ့အချိန်တွင်  ပလာစမာနည်းပညာဖြင့်  လေဆာရောင်ခြည်ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်းသိရသည်။