အႏုုျမဴဆိုတာဘာလဲ

   အႏုျမဴ အမွတ္(၁)       

    “အႏုျမဴ’’ ဟူေသာစကားလံုးသည္ လူတိုင္းၾကားဖူးသည္ဟု ဆိုလ်င္မွားမည္မထင္ပါ။အသက္

(၉၀)ေက်ာ္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားမွစၿပီး ေက်ာင္းေနအရြယ္   ကေလးအထိ ယဥ္ပါးခဲ ့ေသာ ေ၀ါ

ဟာရ တခု ျဖစ္ေလသည္။သို ့ေသာ္ သူတို ့ေတြ   သိထားၾကသည္မွာ အႏုျမဴ ဆိုလ်င္ ဗံုးတလံုုး

ကိုသာ ေျပးၿပီးျမင္ေယာင္ေနၾကသည္။ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ဟီရိုရွီးမားႏွင့္နာကာစကီၿမိဳ့ကိုလည္း သတိရ

ေနၾကမည္။ထိုဗံုးႏွစ္လံုးေၾကာင့္လည္းကမာၻတစ္၀န္္းလံုးလွုည္းေနေလွေအာင္းျမင္းေဇာင္းမက်န္

အႏုျမဴကို သိခဲ ့ၾကေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို ့ျမန္မာေတြလည္း လူတိုင္းသ္ိၾကပါသည္။  လူဦးေရ

သန္းေပါင္းမ်ုုားစြာကို မိနစ္ပိုင္းအတြင္းျပာျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး မ်ိဳးရိုးဗီဇကိုပါ ပ်က္စီးေစေၾကာင္း သိေန

ၾကပါသည္။

              အႏုျမဴဟု ဆိုလိုက္လ်င္ ေလာကဓာတ္ဆရာႀကီး အိုင္စတိုင္းကိုလည္း သိေနၾကပါ

သည္။သူ၏ အလြန္နာမည္ႀကီးေသာ(E=mc²) စြမ္းအင္ညီမၽွျခင္း ကိ္ုလည္း သိပၸံေက်ာင္းသား

တိိုင္းၾကားဖူးၾကပါသည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံႏွင္ ့အႏုျမဴ (အိုင္စတိုင္း) အေၾကာင္းကို ပထမဆံုး စတင္

မိတ္ဆက္ေပးသူမွာ  သတင္းစာဆရာႀကီး ဒီဒုတ္-ဦးဘခ်ိဳျဖစ္သည္။ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ အခန္း

ဆက္ေရးသားခဲ ့သည္။ဦးဘခ်ိဳကျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို သိပၸြံဗဟုသုတ အလို ့ငွာျမန္မာဘာသာ

ျဖင့္ထုတ္ေ၀ခဲ ့သည္။သို ့ေသာ္ ထိ္ုအခ်ိန္က စိတ္၀င္စားသူအလြန္နည္းလွ၏။ကမာၻတစ္၀န္းလံုုး

တြင္ အိုင္စတိုင္း၏ နိယာမမ်ားကို အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းျဖင့္ စိတ္ပါ၀င္စားစြာ ျငင္းခံုေနခ်ိန္

ျဖစ္ေသာ္လည္း  ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို အႏုျမဴဗံုးျဖင္ ့ႀကဲခ်လိုက္ၿပီး ဒုတိယကမာၻစစ္ကိိုအဆံုးသတ္

လိုက္ေတာ့မွ ျမန္မာမ်ား မွာ က်ီးလန္ ့အစာစား  အႏုျမဴအေၾကာင္းကို  သိရွိခဲ ့ရေလသည္။ထို

ေၾကာင္ ့ အႏုျမဴကို  ယမမင္းထက္ပင္ ေၾကာက္ရြံေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

             ထို ့ေနာက္ အေမရိကန္-ဆိုဗီယက္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲတြင္လည္း အႏုျမဴအားၿပိဳင္မႈမ်ား

ျဖစ္ပြားခဲ ့သည္။ယေန ့ခ်ိန္ထိ အႏုျမဴလက္နက္ဆန္းမ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ တပ္ဆင္ေနၾကဆဲျဖစ္

သည္။လူညြန္ ့တံုးေစႏို္င္ေသာ အႏုူ့ျမဳကိုလူအမ်ားကေၾကာက္ရြံ ေနဳၾကသည္မွုာ မထူးဆန္းပါ။

ထိုကဲ ့သို ့စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံေနသူမ်ားသည္ လူသားမ်ားကိုေသေစႏိုင္ေသာေၾကာင္ ့ျဖစ္သည္။

သို ့ေသာ္အႏုျမဴသည္လူတို ့၏အက်ိဳးစီးပြါးကိုမ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳလ်က္ရွိသည္။စြမ္းအင္

လိုအပ္မႈျပသနာကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည့္စြမ္းအင္ရတနာသိုက္ႀကီး လည္းျဖစ္သည္။အႏုျမဴသည္ 

ကမာၻ ့လူသားမ်ားအတြက္မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေနေသာအခ်ိ္န္ေရာက္ေလၿပီ။ေခတ္မွီတိုးတက္ေသာ

ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ရာတြင္အႏုျမဴသည္အေရးႀကီးေသာအခန္းမွ ပါ၀င္လ်က္ရွိေနသည္။္

              ယခင္ကလ်ွပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္ေပးေသာ ဒိိုင္နမိုမ်ားကို ေရေႏြးေငြ ့အင္ဂ်င္စက္မ်ား

ျဖင္ ့လည္ပတ္ေစခဲ ့သည္။ေလာင္စာကုိ ေက်ာက္မီးေသြးျဖင္ ့အသံုးျပဳသည္။သို ့ေသာ္

ေက်ာက္မီးေသြးသည္  ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လိုသေလာက္ထုတ္ယူရန္  မရရွိနိုင္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္

ဓာတ္ဆီ(ဒီဇယ္)ျဖင္ ့ေမာင္းေသာ အင္ဂ်င္စက္မ်ားအသံုးျပဳၾကသည္။ေရနံႏွင္ ့သဘာ၀ဓာတ္

ေငြ ့သည္ လူတို ့လိုအပ္သေလာက္ ထုတ္လုပ္မရရွိနိုင္ေတာ့ေပ။စြမ္းအင္လိ္ုအပ္မႈုျပသနာ

သည္ ကမာၻအရပ္ရပ္တြင္တေန ့တျခားႀကီးမားက်ယ္ျပန္ ့လာသည္။ ထို ့ေနာက္တြင္ကုန္က်

စရိတ္သက္သာရန္ ေရစီးအားျဖင္ ့တာဘိုင္ဒလက္ မ်ားကိုလည္ပတ္ေစၿပီးလ်ွပ္စစ္ဓာတ္ကို

ထုတ္ယူ သံုးစြဲၾကသည္။သို ့ရာတြင္ လိုအပ္ေသာေရ စီးအားႏွင္ ့ေရထုထည္ကိုေနရာေဒသ

မေရြး ရရွိရန္မွုာ မလြယ္ကူလွေခ်။ထိုကဲ ့သို ့လ်ွပ္စစ္ ဓာတ္ထုတ္ယူေသာဒို္င္နမိုမ်ားကိုအႏုျမဴ

စြမ္းအားျဖင့္လည္ပတ္နိုင္သည္။အသံုးျပဳပံုမွာအလြန္ရိုးရွင္းလွေပသည္။အႏုျမဴဓာတ္ေပါက္ကြဲ

ေသာအခါ  အပူစြမ္းအင္ကိုရရွိသည္။ရရွိလာေသာအပူစြမ္းအင္ကို  ေရေႏြးေငြ ့ဘိြဳင္လာအိုးမ်ား

တြင္တပ္ဆင္ အသံုးျပဳလိုက္ျခင္းျဖင္ ့ဒိုင္နမိုမ်ားကိုလည္ပတ္ေစႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။အႏုျမဴ

ေလာင္စာကိုအသံုးခ်ျခင္းျဖင္ ့  စြမ္းအင္ကိုလိုသေလာက္ထုတ္ယူနိုင္ျပီး  ကုန္ၾကမ္းအတြက္

ရင္ႏွီးမႈမွာ အလြန္သက္သာသည္။အႏုျမဴေပါက္ကြဲမႈစြမ္းအင္သည္ ဘိုးဘိုးေအာင္သိဒၶိ္ျပီး သကဲ့

သို ့ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ဆတိုးပြါးတတ္ေသာေၾကာင့္  စြမ္းအင္အလံုအေလာက္ရရွိႏိုင္ေပမည္။

ထိုကဲ့သို ့ အႏုျမဴစြမ္းအင္ရရွိရန္မွာ  သိပၸံအတတ္ပညာမ်ား တတ္ေျမာက္ထားရမည္ျဖစ္သည္။

               အႏုုျမဴဓာတ္ေရာင္ျခည္ကို ေဆးသိပၸံသုေသသနႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသရာတြင္လည္း

  တြင္က်ယ္စြာအသံုးျပဳလာၾကသည္။ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားေရာဂါရွာေဖြျခင္းတြင္လည္းအသံုးျပဳႏိုင္

သည္။ကင္ဆာေရာဂါကို ကုသရာတြင္ (X-ray-hard)အိတ္စ္ေရးဟုေခၚေသာလ်ွပ္စစ္ေရာင္

ျခည္ ကုထံုးျဖင့္ အသံုးခ်ခဲ ့ၾကသည္။သို ့ေသာ္ X-rayေရာင္ျခည္ကုထံုးသည္ ကင္ဆာဆဲလ္

မ်ားကိုသာမက  အနီးတ၀ိုက္ရွိ ပံုမွန္ဆဲလ္တစ္ရႈးမ်ားကိုပါ ေသေစႏိုင္ေၾကာင္းေတြ ့ရွိရသည္။

ထို ့ေၾကာင္ ့ကင္ဆာေရာဂါဓာတ္ကင္ သူမ်ားတြင္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ ျခင္းႏွင့္ေရာဂါဖိစီးျခင္း

ေ၀ဒနာကို ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးခံစားၾကရသည္။ ထို ့ေႀကာင္ ့အႏုျမဴဓာတ္ေရာင္ျခည္တမ်ိဳးျဖစ္ေသာ

နယူထြန္(Neutron-therapy) ကုထံုးျဖင္ ့ အစားထိုး အသံုးျပဳလာၾကသည္။လွ်ပ္စစ္ဓာတ္မရွိ

ေသာ အႏုျမဴတမ်ိဳးနယူထြန္သည္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကိုသာ ေသေစၿပီးပုံမွန္ဆဲလ္တစ္ရႈးမ်ား

ကို အႏ ၱရာယ္မျဖစ္ေစႏို္င္ေပ။ထို ့ေၾကာင္ ့အႏုျမဴသည္ သက္ရွိလူသားမ်ားကို ဆက္လက္ရွင္

သန္ႏိုင္ရန္  ေဆး၀ါးေကာင္းတလက္ျဖစ္လာၾကာင္းေတြ ့ရပါသည္။စားေသာက္ကုန္လုပ္ငန္း

မ်ားတြင္ ပိုးမႊားမ်ား သန္ ့စင္ရာတြင္လည္း  အႏုျမဴေရာင္ျခည္ျဖင္ ့အသံုးျပဳေနၾကၿပီျဖစ္သည္။

               ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာက  သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ား၏ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းမ်ားကို တူး

ေဖၚေတြ ့ရွိေသာအခါ ၄င္းတို ့အသက္ရွင္ေနထိုင္ခဲ ့သည့္အခ်ိန္ကာလကိုတြက္ခ်က္ေဖၚထုတ္္

ရာတြင္ အႏုျမဴေရာင္ျခည္ျဖင့္ အသံုးျပဳၾကသည္။ထိုကဲ့သို ့ အႏုျမဴေရာင္ျခည္ အသံုးျပဳျခင္းကို

(Carbon-dating)ဟုေခၚသည္။ေရွးေဟာင္းသုေတသန႒ာနတြင္ တူးေဖာ္ေတြ ့ရွိရသည္မ်ားကို

အႏုျမဴေရာင္ျခည္ျဖင့္ စမ္းသပ္ေဖၚ ထုတ္ျခင္းသည္  လြယ္ကူဆံုးႏွင္ ့တိက်ေသခ်ာဆံုးျဖစ္

ေၾကာင္းေလ ့လာေတြ ့ရွိရသည္။ဘူမိေဗဒလုပ္ငန္းတြင္လည္း  သတၱဳေၾကာမ်ားရွာေဖြျခင္းကို

အႏုျမဴဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ (neutron-activation method) ေသခ်ာတိက်စြာစမ္းသပ္ရွာေဖြ

ႏိုင္သည္။

                 စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ားတြင္ သတၳဳအရည္က်ိဳျခင္းႏွင့္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏အရည္အေသြး

ကို စစ္ေဆးေဖၚထုတ္ရာတြင္   အႏုျမဴဓာတ္ေရာင္ျခည္ကိုသာ(neutron-activation method) 

အသံုးျပဳၾကရေပသည္။  ထို ့ျပင္ဓာတုေဗဒ လုပ္ငန္းတြင္ ျဒပ္စင္မ်ား  စမ္းသပ္ရွာေဖြေသာအခါ

အႏုျမဴဓာတ္ေရာင္ျခည္ကို အသံုးျပဳၾကရေပသည္။ အႏုျမဴေရာင္ျခည္သည ္ လူသားအက်ိဳးျပဳ

လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလြန္အသံုး၀င္ေသာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္တမ်ိဳးျဖစ္ေပသည္။

             အႏုျမဴ ဟူေသာေ၀ါဟာရကို ျမန္မာလိုဖြင္ ့ဆိုရေသာ္( အႏု=အလြန္ေသးငယ္ေသာ၊

ျမဴ=အမႈန္) အလြန္ေသးငယ္ေသာ အမႈန္ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။၄င္းအမႈန္ကိုသာမန္မ်က္စိျဖင့္

မျမင္ႏိုင္ပါ။  အာရံုငါးပါး ျဖင့္လည္း ခံစားသိျမင္၍ မရပါ။ မိုက္ခရိုစကုတ္ဟု  ေခၚေသာ  အလြန္

အားေကာင္းသည့္ မွန္ဘီလူးျဖင့္လည္းစမ္းသပ္ၾကည့္ရႈမရပါ။သို ့ေသာ္အႏုျမဴအမႈန္သည္ တစ္

ေလာကလံုးရွိ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားကို မ်ိဴးတံုးေစႏိုင္သည္။ သက္ရွိလူသားမ်ား၏  ဘ၀လိုအပ္မႈ

မ်ားကို ျဖည္ ့ဆည္းေပးႏိုင္ေသာ ေစတမာန္ နတ္တပါးလည္း ျဖစ္ေနသည္။မွန္တကယ္စဥ္းစား

ၾကည့္လ်င္ အႏုျမဴအမႈန္ကို  သက္ရွိလူသားမ်ားက ရွာေဖြေတြ ့ရွိခဲ ့ၾကသည္။အႏ ၱရာယ္ျဖစ္ေစ

ႏို္င္ေအာင္လည္း  ျပဳလုပ္ခဲ ့ၾကသည္။လူကိုအကိ်ဳးျပဳႏိုင္ေအာင္လည္း တီထြင္ခဲ ့ၾကၿပီ။ အနုျမဴ

သည္ သဘာ၀အတိုင္းရွိေနၿပီး  အသံုးခ်သူမ်ုား၏လက္တြင္ ပံုစံအမိိ်ဳးမိ္်ဳးျဖင့္ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲ

သြားသည္။လူသားအက်ိဳးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသံုးခ်လ်င္ အဘယ္မွာေၾကာက္လန္ ့စရာ

ရွိပါေတာ့မည္နည္း။ကၽြန္ေတာ္တို ့သည္ သာမာန္မ်က္စိျဖင့္မျမင္ႏိုင္ေသာ အႏုူျမဳကို ပညာမ်က္

စိျဖင့္ ျမင္ႏို္င္ရန္ ႀကိဳးစားၾကမည္ျဖစ္သည္။

              သိ္ု ့ေသာ္ ကိုင္တြယ ္အသံုးမခ်တတ္လ်င္ အသက္အႏ ၱရာယ္ႀကီးမား လွေပသည္။

ေခတ္မွီ  စက္ကိရိယာမ်ားျဖင့္  စနစ္တက် ကိုင္တြယ ္အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးသည္။ ခက္ခဲ

နက္နဲေေသာ နည္းပညာမ်ား ကိုလည္း  သင္ယူတတ္ေျမာက္  ထားရမည္ျဖစ္သည္။ သို ့မွသာ

ေဘးမသီရန္မခဘဲ  လူသားအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပေတာ့မည္။

အႏုျမဴဟူေသာအသံၾကားလ်င္ ဗံုးတလံုးကဲ ့သို ့ေၾကာက္ရြံ႕ေနသူမ်ားႏွင့္အႏုျမဴနည္းပညာမ်ား

ကို သင္ယူတတ္ေျမာက္ရန္ေၾကာက္ရြံေနသူမ်ားသည္ မိုးၿပိဳမွာကိုေၾကာက္ေနေသာယုန္သူငယ္

ေလးကဲ ့သို ့ရွိေခ်ျပီ။  ထိုကဲ ့သို ့ေၾကာက္ရြံေနပါက  အဘယ္မွာ တိုးတက္ဖြံျဖိဳးမႈ ရရွိႏိုင္ေတာ့

မည္နည္း။

           ယခုေရးသားခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ အႏုျမဴအေၾကာင္းကို မသိေသးေသာ

သူမ်ားအတြက္ ဗဟုသုတ အလို ့ငွာ ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။ အနည္းငယ္  သင္ယူတတ္ေျမာက္

ထားသူတို ့အတြက္မႈ   အလံုးစံုသိရွိၿပီးျဖစ္ေပလိမ္ ့မည္။အႏုျမဴအေၾကာင္း မိတ္ဆက္တင္ျပျခင္း 

သာျဖစ္သည္။ေနာင္တြင္ဆက္လက္  ေရးသားမည္ ့အခန္းမ်ားမွာ  အေသးစိတ္ ေရးသားေဖၚျပ

 မည္ျဖစ္သည္။      ။