Alfred Nobel
ႏိုဗယ္ဆုနဲ ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ပရိတ္သတ္အားလံုး ၾကားဖူးျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္ ။
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ (Alfred Nobel) ဆိုတာ ဆြီဒင္လူမ်ိဳး အင္ဂ်င္နီယာ ၊ဓာတုေဗဒပညာရွင္၊ လုပ္
ငန္းရွင္ မီလွ်ံနာၾကီးတေယာက္ပါ။(၁၈၃၃)ခုႏွစ္ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြါးခဲ့တာပါ။ သူ ့ဖခင္လည္း
အင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကို ေမြးျပီးတဲ့ႏွစ္မွာ မိသားစု စီးပြါးေရး
ပ်က္စီးသြားတယ္ ။အဲတာေၾကာင့္ မိခင္နဲ ့မိသားစုက ဆြီဒင္မွာ ေနရစ္ခဲ့ၾကျပီး ။ဖခင္ျဖစ္သူကဖင္လန္ႏိုင္ငံ ၊ရွရွားႏိုင္ငံေတြကို စီးပြါးရွာထြက္ခဲ့ရပါတယ္။ ရွရွားႏိုင္ငံ စိန္ ့ပီတာစဘတ္ျမိဳ ့မွာ
စက္ရံုတခုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ ့တယ္ ။ အဲဒီစက္ရံုက ရွရွားဘုရင့္ တပ္မေတာ္ အတြက္
လက္နက္ကိရိယာေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။ ၁၈၄၂ မွာ မိသားစုအားလံုး ရွရွားကို
ေျပာင္းေရြ ့လာၾကပါတယ္။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္မွာ အစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ ၊ ညီငယ္တေယာက္ ရွိခဲ့ပါ
တယ္ ။ညီအကို ေလးေယာက္စလံုး ရွရွွားမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ ့ၾကပါတယ္ ။ က်ဴရွင္ေက်ာင္း
ေတြမွာ အထူးသင္ၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ အဲဖရက္ႏိုဗယ္(၁၇)ႏွစ္အရြယ္မွာ ဆြီဒင္၊ ရွရွား၊ ျပင္သစ္
အဂၤလိပ္ ၊ဂ်ာမာန္ ဘာသာစကားကို ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ က
စာေပအႏုပညာကို ဝါသနာပါတယ္္ ၊ကဗ်ာေရးတာကိုလည္း ႏွစ္သက္တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ သူ့ ့
ဖခင္က အႏုပညာကို သေဘာမက်ဘူး ။ဖခင္လို စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ ျဖစ္ေစခ်င္
ခဲ့ပါတယ္ ။
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ငယ္စဥ္က
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ဓာတုေဗဒပညာကိုသင္ယူေစခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ေလးႏွစ္ၾကာ ပညာသင္ယူခဲ့တယ္။ပဲရစ္ျမိ့ဳမွာ အီတလီ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ ဆိုဗရီရိုSobreroနဲ ့
သိကၽြမ္းခင္မင္ခဲ့တယ္ ။ ဆိုဗရီရိုက ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း ဓာတုေဖါက္ခြဲပစၥည္းကို တီထြင္ လိုက္တဲ ့အခါ ၊ ႏိုက္ထရိုဂရစ္ဆလင္းကို အလြန္ စိတ္ဝင္စားခဲ့တယ္ ။ ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီး
စိန္ ့ပီတာစဘတ္ျမိဳ ့မွာ သူ့ဖခင္ႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ကိုင္ယင္း ႏိုင္ထရိုဂရစ္စလင္း(ဓာတု-ေဖါက္ခြဲေရး နည္းပညာ )ကို စိတ္ပါဝင္းစားစြာ ေလ့လာေနခဲ့တယ္ ။အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဖခင္က လည္း ပင္လယ္ျပင္-မိုင္း ( ေရျမဳပ္ဗံုး)ကို ရွရွား-ဇာဘုရင္အတြက္ တီထြင္ေပးႏိုင္ခဲ ့တယ္။ ခရိမီယမ္းစစ္ပြဲ(Crimean War ၁၈၅၃-၅၆)မွာ စိန္ ့ပီတာစဘတ္(ရွရွား) သို ့ ခ်ီတက္လာေသာ အဂၤလိပ္ေရတပ္သေဘၤာမ်ားကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္။ (၁၈၅၃-ႏွစ္ မင္းတုန္းမင္း နန္း တက္စဥ္မွာ ၊ ကေနာင္မင္းသားၾကီး ေရျမဳပ္ဗံုး စမ္းသပ္ခဲ့တဲ ့ အခ်ိန္နဲ ့ ႏွိုင္းယွဥ္ၾကည့္ရရင္ အခ်ိန္ကာလ သိပ္မကြာျခားေၾကာင္း ကိုေတြ ့ရတယ္။ )
သိကၽြမ္းခင္မင္ခဲ့တယ္ ။ ဆိုဗရီရိုက ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း ဓာတုေဖါက္ခြဲပစၥည္းကို တီထြင္ လိုက္တဲ ့အခါ ၊ ႏိုက္ထရိုဂရစ္ဆလင္းကို အလြန္ စိတ္ဝင္စားခဲ့တယ္ ။ ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီး
စိန္ ့ပီတာစဘတ္ျမိဳ ့မွာ သူ့ဖခင္ႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ကိုင္ယင္း ႏိုင္ထရိုဂရစ္စလင္း(ဓာတု-ေဖါက္ခြဲေရး နည္းပညာ )ကို စိတ္ပါဝင္းစားစြာ ေလ့လာေနခဲ့တယ္ ။အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဖခင္က လည္း ပင္လယ္ျပင္-မိုင္း ( ေရျမဳပ္ဗံုး)ကို ရွရွား-ဇာဘုရင္အတြက္ တီထြင္ေပးႏိုင္ခဲ ့တယ္။ ခရိမီယမ္းစစ္ပြဲ(Crimean War ၁၈၅၃-၅၆)မွာ စိန္ ့ပီတာစဘတ္(ရွရွား) သို ့ ခ်ီတက္လာေသာ အဂၤလိပ္ေရတပ္သေဘၤာမ်ားကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္။ (၁၈၅၃-ႏွစ္ မင္းတုန္းမင္း နန္း တက္စဥ္မွာ ၊ ကေနာင္မင္းသားၾကီး ေရျမဳပ္ဗံုး စမ္းသပ္ခဲ့တဲ ့ အခ်ိန္နဲ ့ ႏွိုင္းယွဥ္ၾကည့္ရရင္ အခ်ိန္ကာလ သိပ္မကြာျခားေၾကာင္း ကိုေတြ ့ရတယ္။ )
အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဖခင္ ေရျမဳပ္ဗံုးစမ္းသပ္ျခင္း
ခရိမီယမ္းစစ္ပြဲအျပီးမွာ အဲဖရက္ႏိုဗယ္တို ့မိသားစု စီပြါးေရးက်ဆင္းသြားျပန္တယ္။
အဲဖရက္၏ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ ညီငယ္-အီေမးတို ့သည္ ဆြီဒင္သို ့ ေျပာင္းေရြ ့ေနထိုင္ၾကတယ္။
အဲဖရက္ႏွင့္အစ္ကိုႏွစ္ေယာက္က ရွရွားမွာက်န္ခဲ့ျပီး မိသားစုစီးပြါးေရးကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္
ေနခဲ့တယ္။ဒါေပမယ့္ (၁၈၆၃)မွာ ဖခင္ရွိရာ ဆြီဒင္ျပည္ကို ေျပာင္းေရြ ့လာခဲ့ဲၾကတယ္ ။
ဆြီဒင္အစိုးရခြင့္မျပဳေသာေၾကာင့္ ေရကန္ထဲကေလွငယ္ေပၚမွာ စမ္းသပ္ခဲ့ပံု
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကေတာ့ ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္းကို စိတ္ဝင္စားစြာ စမ္းသပ္ေနတံုးပါပဲ။ ႏိုက္ထရို
ဂရစ္စလင္း liquid explosive စက္ရံုကို တည္ေဆာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဖရက္၏
စမ္းသပ္မႈမေတာ္တဆေၾကာင့္ ညီအငယ္- အီေမး(Emil) နဲ ့ လူေလးဦး ေသဆံုးသြားခဲ့တယ္။
အဲတာေၾကာင့္ ဆြီဒင္အစိုးရက အဲဖရက္ႏိုဗယ္ရဲ ့ ဂရစ္စလင္း-ေဖာက္ခြဲေရးစက္ရံုကို ျပဳျပင္
ခြင့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။ စမ္းသပ္မႈမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အဲဖရက္က
မေလ်ာ့ေသာ ဇြဲလံု ့လျဖင့့္ စမ္းသပ္မႈကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ပါတယ္ ။ မီလာရန္ (Mälaren)
ေရကန္ၾကီးထဲက ေလွငယ္ေလးေပၚမွာ ဆြီဒင္အစိုးရ မသိေအာင္ စမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့
တာပါ ။ ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း (ဓာတု အရည္)မွ အစိုင္အခဲအေခ်ာင္း ပံုစံျဖစ္ေအာင္ တီထြင္
ႏိုင္ခဲ ့ပါတယ္ ။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္မွာ ကို္ယ္ပိုင္မွတ္ပံုတင္ ျပဳလုပ္ကာ ဒိုင္းနမိုက္ (dynamite) ဟု
အမည္ေပးကာ ယမ္းဘီလူးစက္ရံုမ်ားကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။(ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း-ဓာတုေဗဒ အေၾကာင္းကို အက်ယ္တဝန္း မရွင္းျပႏိုင္တာကို ပရိတ္သတ္မ်ား နားလည္ေပးပါ ။
ဓာတုေဗဒ-ပညာရွင္မ်ားထံမွာ ခ်ဥ္းကပ္ေမးျမန္းၾကပါ ။)
ႏိုွဗယ္၏ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခန္းငယ္တခု ဒိုင္းနမိုက္
သူ၏တီထြင္မႈျဖင့္ သတၱဳရွာေဖြေရး ေက်ာင္ေတာင္ေတြကို အလြယ္တကူ ေဖါက္ခြဲႏိုင္
ခဲ့တယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း တူးေဖၚရာမွာလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဥမင္လိွဳင္ေခါင္း
ေဖါက္လုပ္ျခင္း ၊ တံတား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမ်ားမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့တယ္။ပထမဆံုး ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ
တြင္ ဒိုင္းနမိုက္ စက္ရံုကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ၊ၾသစေတးလ် ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံ
အႏွံ ့အျပားတြင္ ဒိုင္းနမိုက္-ယမ္းဘီဘူးစက္ရံုမ်ား တည္ေဆာက္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္း
၂ဝတြင္ စက္ရံုေပါင္း ၉ဝ ေက်ာ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ ။ ျပင္သစ္ျပည္ ပဲရစ္ျမိ့ဳတြင္ ေျပာင္းေရြ ့
ေနထိုင္ျပီး စက္ရံုရွိရာ ႏို္င္ငံမ်ားသို ့ လွည့္ပတ္သြားလာ ၾကီးၾကပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။အဲဖရက္ သည္ ဒိုင္းနမိုက္လုပ္ငန္းျဖင့္ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာလာရာ ကမာၻ ့ခ်မ္းသာဆံုး မီလွ်ံနာၾကီးျဖစ္လာ သည္ ။သူသည္ ဂ်ာမဏီ ၊ ျပင္သစ္ ၊စေကာ့တလန္ ၊အီတလီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရြ ့ေန ထိုင္ခဲ့ျပီး ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခန္းမ်ားကို တည္ေဆာက္သည္။ အဲဖရက္၏ ဘဝတေလ်ာက္လံုး တြင္ ကမာၻအႏွံ ့ သြားလာေနထိုင္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ (ေလလြင့္ေနေသာ) ေျခသလံုးအိမ္တိုင္ ဥေရာပ-သူေဌးၾကီးဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။
ေနထိုင္ျပီး စက္ရံုရွိရာ ႏို္င္ငံမ်ားသို ့ လွည့္ပတ္သြားလာ ၾကီးၾကပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။အဲဖရက္ သည္ ဒိုင္းနမိုက္လုပ္ငန္းျဖင့္ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာလာရာ ကမာၻ ့ခ်မ္းသာဆံုး မီလွ်ံနာၾကီးျဖစ္လာ သည္ ။သူသည္ ဂ်ာမဏီ ၊ ျပင္သစ္ ၊စေကာ့တလန္ ၊အီတလီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရြ ့ေန ထိုင္ခဲ့ျပီး ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခန္းမ်ားကို တည္ေဆာက္သည္။ အဲဖရက္၏ ဘဝတေလ်ာက္လံုး တြင္ ကမာၻအႏွံ ့ သြားလာေနထိုင္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ (ေလလြင့္ေနေသာ) ေျခသလံုးအိမ္တိုင္ ဥေရာပ-သူေဌးၾကီးဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။
အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ ဒိုင္းနမိုက္တခုတည္းကိုသာ တီထြင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္ ။သူ၏တီထြင္
မႈမ်ားျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ့သည့္ကိုယ္ပိုင္မွတ္ပံုတင္ အမွတ္တံဆိပ္ (၃၅၅)မိ်ဳးခန္ ့ရွိသည္။
ရာဘာ-သားေရတု ကိုလည္း အဲဖရက္ႏိုဗယ္ တီထြင္ခဲ့သည္ ။ထို ့ျပင္ (သဘာဝမဟုတ္ေသာ)
ပိုးခ်ည္ကိုလည္း တီထြင္ခဲ့သည္။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဒိုင္းနမိုက္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာစစ္တပ္မ်ားမွ အဓိကဝယ္ယူၾကေသာေၾကာင့္ သူ ့ကို လူသတ္တရားခံဟုစြပ္စြဲေျပာဆိုုျခင္းကိုခံရသည္။ထို ့ ေနာက္္ျပင္သစ္သတင္းစာၾကီး တေစာင္က“ေသမင္းကုန္သည္ၾကီး”ဟုေရးသားလိုက္ေသာအခါ
စိတ္ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ခဲ့ရသည္ ။ ညီငယ္ေလး-အီေမးႏွင့္ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ သူ ့ေၾကာင့္စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ရသည္ဟု ခံစားလာရသည္။ (ဒိုင္းနမိုက္ တီထြင္မႈမရွိခဲ့လည္း စစ္ဝါဒီသမားေတြေၾကာင့္ စစ္ပြဲဆိုတာရွိခဲ့မွာဘဲလို ့ ထင္တာဘဲဗ်ာ။) သူ၏ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာေငြေၾကးမ်ားကို ႏို္ွဗယ္ဆု အျဖစ္ခ်ီးုျမွင့္ရန္ ေသတမ္းစာတြင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၈၉၆ခု အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ (၆၃)ႏွစ္အရြယ္တြင္ အီတလီႏိုင္ငံ၌ ကြယ္လြန္သည္။
စိတ္ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ခဲ့ရသည္ ။ ညီငယ္ေလး-အီေမးႏွင့္ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ သူ ့ေၾကာင့္စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ရသည္ဟု ခံစားလာရသည္။ (ဒိုင္းနမိုက္ တီထြင္မႈမရွိခဲ့လည္း စစ္ဝါဒီသမားေတြေၾကာင့္ စစ္ပြဲဆိုတာရွိခဲ့မွာဘဲလို ့ ထင္တာဘဲဗ်ာ။) သူ၏ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာေငြေၾကးမ်ားကို ႏို္ွဗယ္ဆု အျဖစ္ခ်ီးုျမွင့္ရန္ ေသတမ္းစာတြင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၈၉၆ခု အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ (၆၃)ႏွစ္အရြယ္တြင္ အီတလီႏိုင္ငံ၌ ကြယ္လြန္သည္။
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ေရးသားခဲ့ေသာ ေသတမ္းစာမူရင္း
အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ အတြင္းေရးမႈး
အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ ဘဝတေလွ်ာက္လံုး အိမ္ေထာင္မျပဳဘဲ တကိုယ္တည္းေနထုိုင္
ခဲ့သည္ ။ ၁၈၇၆ ခုႏွစ္ အသက္ ၄၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ အတြင္းေရးမႈး တေယာက္ခန္ ့ထားရန္
သတင္းစာ ၌ ေၾကာ္ျငာထည့္သြင္းခဲ့သည္ ။ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားမွာ အရြယ္ေရာက္ျပီးေသာ
မိန္ကေလး၊ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝရမည္ ။ေခတ္ပညာတတ္ေျမာက္ရမည္ ။ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္
ရမည္ ။အတြင္းေရးမႈး ေလ်ာက္လႊာတင္ၾကရာတြင္ ၾသစေတးလ် ႏိုင္ငံသူ Bertha von Suttner
(ဘာသာဘြန္ရွပ္နာ) ကိုခန္ ့အပ္ခဲ့သည္။သို ့ေသာ္ သူမသည္ ခ်ိန္အနည္းငယ္သာ လုပ္ကိုင္
ခဲ့ကာ ၾသစေတးလ်သို ့ ျပန္သြားျပီးCount Arthur von Suttner (ေကာင့္အာရသာဘြန္ရွပ္နာ)
ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္ ။သို ့ေသာ္ သူမနွင့္အဲဖရက္တို ့ အလြန္ရင္းႏွွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားအျဖစ္
ဆက္လက္ရွိေနခဲ့သည္။ အျပန္အလွန္ စာေရးဆက္သြယ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ စာေပ
ဝါသနာတူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုရင္းႏွီးခဲ ့ၾကေပသည္။ေနာင္အခါတြင္ သူမသည္ ျငိမ္ခ်မ္း
ေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ အလြန္နာမယ္ၾကီးသည့္ Lay Down YourArms စာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေဝ
ခဲ့သည္ ။ သူမ၏ေရးသားထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္ေၾကာင့္ စာေပ ႏိုဗယ္ဆုအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္
ခ်ီးျမွင့္ရန္ ေသတမ္းစာတြင္ ေရးသားခဲ့သည္ဟု ေႏွာင္းလူမ်ားက ယူဆၾကသည္။ ထို ့ေနာက္
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ ေသဆံုးျပီး ၁၉ဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ဘာသာဘြန္ရွပ္နာသည္ ျငိမ္ခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုကို
လက္ခံရွိခဲ့၏။
၁၉ဝ၁ခုႏွစ္ ပထမအၾကိမ္ ႏိုဗယ္ဆုခ်ီးျမွင့္ပြဲ
အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကြယ္လြန္ုျပီး ေလးႏွစ္ၾကာေသာအခါ ႏိုဗယ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ ့ကို ဆီြဒင္ေငြေၾကး (kronor ) ၃၃ သန္းျဖင့္ ဖြဲ ့စည္းကာ (၁၉ဝ၁ )ခုႏွစ္မွာ စတင္ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပါတယ္။
ဆုေငြအျဖစ္ ဆြီဒင္ေငြ တသန္း ခ်ီးျမွင့္တယ္ ။ ႏိုဗယ္ဆု အမ်ိဳးစားမ်ားမွာ ရူပေဗဒပညာ ၊
ဓာတုေဗဒပညာ ၊ ေဆးဝါးေဗဒ (သို ့) ဇီဝကမၼေဗဒ ၊စာေပထူးခၽြန္သူႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္
စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ေရြးခ်ယ္ေပးအပ္သည္။ သို ့ေသာ္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ဆြီဒင္
ဗဟိုဘဏ္၏ အၾကံေပးခ်က္အရ စီးပါြးေရးပညာရွင္ (the Prize in Economics) ဆုအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ႏိုဗယ္ဆုတံဆိပ္ကို ေရႊသားျဖင့္ ျပဳလုပ္၍ ၊ ဆုေၾကးေငြ ပမာဏကို
ႏိုဗယ္ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ႏွစ္စဥ္ ဝင္ေငြအလိုက္ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္ ။( ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုဗယ္ဆု အမ်ိဳးစားတခုကို ဆြီဒင္ေငြေၾကး (၁ဝ)သန္း အထိ ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့သည္ ။)
ရူပေဗဒႏွင့္ဓာတုေဗဒ ေရြတံဆိပ္ဆု
ေဘာဂေဗဒေရြတံဆိပ္ဆု
ႏိုဗယ္ဆုအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ရာတြင္ ရူပေဗဒႏိုဗယ္ဆု ၊ ဓာတုေဗဒႏိုဗယ္ဆု
၊ေဘာဂေဗဒႏိုဗယ္ဆုမ်ားကို ဆြီဒင္ေတာ္ဝင္အကယ္ဒမီသိပၸံမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္။
ဇီဝကမၼေဗဒ(သို ့)ေဆးဝါးေဗဒ ေရႊတံဆိပ္ဆု
ေဆးဝါးေဗဒ (သို ့) ဇီဝကမၼေဗဒ ႏိုဗယ္ဆုကို ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ ကာရိုလင္းစကား-ေဆးတကၠသိုလ္မွ
( Karolinska Institute ) ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ေေပးသည္ ။
စာေပေရႊတံဆိပ္ဆု
ႏိုဗယ္စာေပဆုကို ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ ေတာ္ဝင္အကယ္ဒမီမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္ ။
ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေရႊတံဆိပ္ဆု
ႏိုဗယ္ျငိ္မ္းခ်မ္းေရးဆုကို တမူထူးျခားစြာျဖင့္ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံ ျငိမ္ခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆု-ေရြးခ်ယ္ေရး
အဖြဲ ့မွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္ ။
၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္မွ စ၍ သတ္မွတ္ထားေသာ ဆုအမ်ိဳးစားအလိုက္ ကမာၻအရပ္ရပ္မွ
ထူးခၽြန္သူမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ႏိုဗယ္ဆုမ်ား ေပးအပ္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ရာ (၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္) အထိ
ႏွစ္ေပါင္း (၁ဝ၉)နွစ္တိုင္ေအာင္ေရာက္ရွိခဲ ့ေလျပီ။ ၄င္းႏိုုဗယ္ဆုရွင္မ်ားထဲမွ ရူပေဗဒႏိုဗယ္ဆု
ရရွိသူမ်ား၏ ဘဝႏွင့္သူတို ့တီထြင္ခဲ့ေသာ ရူပေဗဒေအာင္ျမင္မႈ နည္းပညာမ်ားကို ေရးသား
တင္ျပရန္စိတ္ကူးမိေသာေၾကာင့္ နိဒါန္းအေနျဖင့္ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ အေၾကာင္းကို တင္ျပလိုက္
ပါသည္ ။ ရူပေဗဒ ႏိုဗယ္ဆုရွင္မ်ားအားလံုး အေၾကာင္းကို ျမန္မာဘာသာ စာအုပ္အေနနဲ ့
ဖီးက်ဴ မဖတ္ဘူးပါဘူး ၊အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ ေပၚမွာလဲ မေတြ ့ေသးပါဘူး ။ အဲတာေၾကာင့္
ႏိုဗယ္ဆုရွင္မ်ားက႑ကို ထည့္သြင္းေရးသားဖို ့စိတ္ကူးျဖစ္ပါတယ္။ထိုကဲ့သို ့ေရးသားရာတြင္
ဗဟုသုတ လိုခ်င္သူမ်ားအတြက္ သာမက ၊ ရူပေဗဒနည္းပညာ ေလ့လာဆည္းပူးေနသူမ်ား
အတြက္ပါ ရည္ရြယ္၍ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ပါမည္ဟု ပရိတ္သတ္အား ေလးစားစြာ တင္ျပပါ
တယ္ ခင္ဗ်ား ။
………………………………..ဖီးက်ဴ………………………………………………..
………………………………..ဖီးက်ဴ………………………………………………..
No comments:
Post a Comment