အႏုျမဴ-သဘာဝလကၡဏာမ်ား

အႏုျမဴ အမွတ္(၄)

                   အက္တမ္တစ္ခုမွာ  ပရိုတြန္ ၊ နယူထြန္ ၊ အီလက္ထြန္ စသည့္   အမႈန္သံုးမ်ိဳး ပါဝင္ေနေၾကာင္း  သိခဲ့ၾကျပီ ။   နယူကလိယ   အတြင္းမွာလည္း   ပရိုတြန္ ႏွင့္ နယူထြန္တို ့ စုစည္းေနၾကာင္း   ေရးသားခဲ့ျပီ ။ (၄င္းတို ့ကို   နယူကလီယြန္မ်ားဟု    အမည္သတ္မွတ္ႏိုင္   သည္ ။) နယူကလီယအတြင္းရွိ   နယူကလီယြန္မ်ားသည္  တည္ျငိမ္စြာစုေဝးေနၾကျခင္းေတာ့  မဟုတ္ပါ ။ နယူကလီယြန္  တလံုးစီတိုင္းတြင္ ကိုယ္တိုင္လည္ပတ္ေနေသာ  အမႊတ္လည္ျခင္း (Spin) ရွိျပီး ၊နယူကလီယြန္ အခ်င္းခ်င္းလည္း  လွည့္ပတ္ေနၾကသည္ ။ ထို ့သို   ့ျဖစ္စဥ္သည္

စၾကာဝဠာအတြင္းရွိ   ျဂိဴလ္မ်ား   လွည့္ပတ္သြားလာျခင္းႏွင့္  တူညီသည္။   တနည္းအားျဖင့္ အႏုျမဴသည္  စၾကာဝဠာငယ္ေလးမ်ားျဖစ္သည္။ (ကမာၻသည္လည္း  မိမိဝင္ရိုးေပၚတြင္ ကိုယ္ တိုင္လည္ပတ္လ်က္ ၊ေနကိုလွည့္ပတ္သြားလာေနျခင္းျဖစ္သည္ ။            

              နယူကလီယတြင္  ျပင္းထန္ေသာ အႏုျမဴအားမ်ား ရွိေၾကာင္း  ေလ့လာသိရွိခဲ့ပါၿပီ။  

နယူကလီယတြင္ပါဝင္ေသာ  ပရိုတြန္မ်ားသည္ (ဓာတ္ဖို) ေဆာင္ေသာ လွ်ပ္စစ္မႈန္မ်ားျဖစ္ၾက သည္။နယူထြန္မ်ားမွာ  လွ်ပ္စစ္ဓာတ္- မရွိေသာ (ဓာတ္မဲ့)  အမႈန္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ထို ့ေၾကာင့္ နယူကလီယ၏  အသားတင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္မွာ (ဓာတ္ဖို)လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေဆာင္ပါသည္ ။ထို ့ျပင္ နယူကလီယတြင္  လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေဆာင္ ပရိုတြန္မ်ားပါဝင္ေသာေၾကာင့္ (Electric Force)လွ်ပ္

စစ္အား (သို ့) ကူးေလာင္းနိယာမအား( Coulomb’s Force)  ပါဝင္သက္ေရာက္   ေနေၾကာင္း

ေတြ ့ရမည္ ။              (   Coulomb’s Force = k q₁q₂ /r²     ) 

                                                  K=9×10⁹ constant

                                           q₁ ,q₂=လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေဆာင္အမႈန္ႏွစ္ခု

                                                           r = q₁ & q₂     ၾကားအကြာအေဝး

သို ့ေသာ္  သက္ေရာက္ေနေသာ  လွ်ပ္စစ္အားသည္  အႏုုျမဴအားထက္  အဆေပါင္း(၄ဝ)ခန္ ့

ေသးငယ္ေသာေၾကာင့္  အရာမေရာက္ႏိုင္ဘဲ ေမွးမွိန္ေနရျခင္းျဖစ္သည္ ။

           တနည္းအားျဖင့္  နယူကလီယတြင္   အႏုျမဴအား (Nuclear Force)တစ္ခုသာ ၾကီးစိုး

ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ပရိုတြန္အခ်င္းခ်င္း  (သို ့)   နယူထြန္အခ်င္းခ်င္း (သို ့) ပရိုတြန္ႏွင့္နယူထြန္

တို ့တြင္  အႏုျမဴအားသက္ေရာက္မႈရွိသည္ ။ထို ့ေၾကာင့္  အႏုျမဴအားသည္  လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ရွိ  ျခင္း ၊မရွိျခင္းႏွင့္  လံုးဝမသက္ဆိုင္ပါ။ ကူးေလာင္းနိယာမ(လွ်ပ္စစ္အား)ကဲ့သို ့  လွ်ပ္စစ္ဓာတ္

ေၾကာင့္  အႏုျမဴအားျဖစ္ေပၚျခင္း  မဟုတ္ဟု  ဆိုလိုပါသည္ ။

             သို ့ေသာ္  နယူကလီယအတြင္းရွိ  နယူကလီယြန္ အခ်င္းခ်င္း  အလြန္နီးကပ္လ်က္

ရွိေနမွ  အႏုျမဴဳအားသက္ေရာက္မည္ ။  တနည္းအားျဖင့္ တာတိုအား (Short  range force )

ျဖစ္သည္။(ကူးေလာင္းနိယာမ)လွ်ပ္စစ္အားမွာတာရွည္အား(Long range force) ျဖစ္သည္။ နယူကလီယြန္ အခ်င္းခ်င္း  ( 10^-15  m) အကြာအေဝးအတြင္း၌သာ ဆြဲအားျပင္းထန္ေသာ

အႏုျမဴအားမ်ားျဖစ္ေပၚသည္။ သို ့ေသာ္  နယူကလီယြန္ခ်င္းခ်င္း   အလြန္ ့အလြန္နီးကပ္သြား

လွ်င္ တြန္းအားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အႏုျမဴဆြဲအားသည္ သတ္မွတ္ 

ထားေသာ  အကြာအေဝးအတြင္း  ( 1-2 ×10^-15 m)  နီးကပ္ေနမွသာ   အားသက္ေရာက္မႈ

ျဖစ္ေနေပၚႏိုင္ျပီး ဆြဲအားျပင္းအႏုျမဴအားမ်ားကိုေတြ ့ရမည္။ အႏုျမဴအားသည္  နယူကလီယြန္

အခ်င္းခ်င္း  ကို္ယ္တိုင္လွည့္ပတ္ေနေသာ  အမႊတ္လည္ျခင္းေပၚတြင္  ေျပာင္းလဲမႈရွိႏိုင္သည္။

အမႊတ္လည္ျခင္း ( spinning)  ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာ    (spin up)  ႏွင့္    (spin down) တို ့ျဖစ္သည္ ။

spin up  &  spin down

ဆိုလိုသည္မွာ ညာဘက္လွည့္ျခင္းႏွင့္ ဗယ္ဘက္ လွည့္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္ ။  စာဖတ္ပရိတ္သတ္

လက္ေတြ ့ျမင္လိုလွ်င္ သင္၏ညာဘက္လက္ကိုဆန္ ့ထုတ္၍ လက္သီးဆုပ္ထားပါ။ထို ့ေနာက္

(ငါလိုလူ  ဇမၻဴမွာရွိေသးရဲ  ့လားဆိုတဲ့  အထားနဲ ့) လက္မကို ေထာင္လိုက္ပါ ။လက္မထိပ္ဖ်ား

သည္  အေပၚဘက္သို ့  ဦးတည္ေနျပီး ၊က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ အတြင္းဘက္သို ့ ဦးတည္

ေနၾကမည္။ က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ား၏ ဦးတည္ဘက္အတိုင္း လွည့္ပတ္ေနေသာ နယူကလီယြန္

မ်ားကို  (spin up)  အမြတ္လည္ျခင္းဟုေခၚသည္ ။ထိုမွတဖန္  သင္၏လက္မကို  ေအာက္သို ့

စိုက္၍ ဦးတည္လိုက္ပါ။လက္မထိပ္ဖ်ားသည္ ေအာက္ဘက္သို ့ညႊန္ျပေနသျဖင့္ (spin down)

အမြတ္လည္ျခင္းဟုေခၚသည္။နယူကလီယြန္မ်ားသည္ က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ား၏ ဦးတည္ဘက္

အတိုင္း လွည့္ပတ္ေနၾကသည္ ။

           နယူကလီယတြင္  ျပင္းထန္စြာ သက္ေရာက္ေနေသာ အႏုျမဴအားမ်ား(strong nuclearforce) ရွိေသာ္လည္း ၊ျပင္းအားေပ်ာ့ေသာ အႏုျမဴအားမ်ား ( weak nuclear force )

လည္း ရွိေနပါသည္ ။ ျပင္းအားေပ်ာ့ အႏုျမဴအားသည္    ျပင္းအားထန္ေသာ အႏုျမဴအားထက္

အဆေပါင္း  တသန္းခန္ ့( Million )  နညး္ပါသည္ ။ထို ့ျပင္  လွ်ပ္စစ္ဆြဲအား (သို ့)ကူးေလာင္း

နိယာမအားထက္  အဆေပါင္း  တေထာင္ခန္ ့( thousand) နည္းပါသည္ ။ ထို ့ကဲ့သို ့ အလြန္

ေသးငယ္ေသာ အႏုျမဴအားကို ( အေရးမၾကီးဟု ယူဆ၍ ) လ်စ္လ်ဴရွဴ၍ မရပါ ။ ျပင္အားေပ်ာ့

အႏုျမဴအားမ်ားသည္ သက္တမ္းၾကာရွည္စြာ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေသာေၾကာင့္ လ်စ္လ်ဴရွဴ၍ မရႏိုင္ပါ ။

(ဥပမာ - အႏုျမဴဗံုးဒဏ္  ခံခဲ့ရေသာ   ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ   ဟီရိုရွီးမား  ႏွင္ ့နာကာစကီ ျမ့ိဳ ၾကီးမ်ားတြင္

ယေန ့အခ်ိန္ထိ   ပ်င္းအားေပ်ာ့အႏုျမဴအားမ်ား  သက္ေရာက္ေနသည္ ။   သက္ရွိသတၱဝါမ်ား

အတြက္  အႏၱရယ္ရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ထို ့ျပင္ ရွရွားႏိုင္ငံတြင္ မေတာ္တဆေပါက္ကြဲသြားေသာ

ခ်ာႏိုဘိုင္း အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုေနရာသည္  ယေန ့အခ်ိန္ထိ အႏုျမဴအားမ်ား  ထြက္ေပၚေနဆဲ

ျဖစ္ပါသည္ ။)

              နယူကလီယတြင္  ရွိေနေသာ ေနာက္ထပ္ အားတမ်ိဳးရွိေနပါေသးသည္ ။၄င္းအား

သည္   ျဒပ္ဆြဲအားျဖစ္၏။စၾကာဝဠာအတြင္းရွိ အရာဝတၳဳတိုင္းသည္ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္

ဆြဲငင္ေနၾကေၾကာင္းကို  နယူတန္ (Newton) က   ျဒပ္ဆြဲအားသီအိုရီျဖင့္  ေဖၚထုတ္ခဲ့သည္။

                              နယူတန္ (ထိုင္ခဲ့ေသာ) ပန္းသီးပင္  (ကိန္းဘရစ္တကၠသိုလ္ )အမွတ္တရ 

 

" ျဒပ္ဆြဲအားေၾကာင့္   ေခါင္းေပၚကို ပနး္သီးေၾကြက်တာတဲ့ "

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းေလးရာခန္ ့က  အဂၤလန္ျပည္ ကိန္းဘရစ္တကၠသိုလ္ဝင္းအတြင္း  ပန္းသီး

ပင္ေအာက္တြင္ထိုင္ေနေသာ   နယူတန္၏ေခါင္းေပၚသို ့   ပန္းသီးတလံုး    ေၾကြၾကခဲ့သည္ဟု

ဆို၏ ။   ကမာၻ ့ေျမဆြဲအားေၾကာင့္   ပန္းသီးေၾကြၾကသည္ဟု  ဆက္စပ္ ေတြးေခၚ ယူဆလ်က္

စၾကာဝဠာအတြင္းရွိ   အရာဝတၳဳအခ်င္းခ်င္း  ဆြဲငင္ေနၾကေၾကာင္းသိခဲ့ၾကရသည္။ ျဒပ္ဆြဲအား

သီအိုရီအရဆိုေသာ္  ဝတၳဳ၏ျဒပ္ထုၾကီးေလေလ  ျဒပ္ဆြဲအားျပင္းထန္ေလေလ ျဖစ္သည္ ။                                    

 

              F =Gravity Force -ျဒပ္ဆြဲအား 

m₁ ,m₂ = ဝထၳဳႏွစ္ခု၏ ျဒပ္ထုမ်ား

                                                G = ျဒပ္ဆြဲအားကိန္းေသ

                                         r =ဝတၳဳႏွစ္ခုၾကား အကြာအေဝး

         နယူကလီယထဲတြင္ နယူကလီယြန္အခ်င္းခ်င္း  ျဒပ္ဆြဲအားမ်ားသက္ေရာက္ေနသည္။ သို ့ေသာ္ နယူကလီယြန္အခ်င္းခ်င္းဆြဲေသာ ျဒပ္ဆြဲအားသည္ အႏုျမဴအားထက္ 10^-39times

ဆခန္ ့ေသးငယ္ေနေၾကာင္းေတြ  ့ရသည္။ထို ့ေၾကာင့္ နယူကလိယကို ေလ့လာရာတြင္  ထည့္

သြင္းစဥ္းစားျခင္းမျပဳဘဲ  လ်စ္လ်ဴရွဴထားသည္ ။

   နယူကလီယ၏ အရြယ္အစားကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ စက္လံုးပံုဟု ယူဆထားေသာေၾကာင့္ 
အခ်င္းဝက္ (Radius )ကိုသိလွ်င္   စက္လံုး၏ထုထည္ကို  တြက္ယူႏိုင္သည္။  (V=4/3 πR³)

ထို ့ေၾကာင့္ နယူကလီယ၏ အရြယ္အစားကို  အခ်င္းဝက္  ပံုေသနည္းျဖင့္ ေဖၚျပေလ့ရွိသည္ ။

                                      R =1.2×10^-15   A^1/3      (m)

                                      R = နယူကလီယ၏ အခ်င္းဝက္

                                              A = နယူကလီယ၏ ျဒပ္ထုတန္ဖိုး

       အႏုျမဴရႈပေဗဒကို  ေလ့လာသင္ၾကားေနသူမ်ားသည္  ပုစာၦျပသနာမ်ားကိုေျဖရွင္းရာတြင္

အီလက္ထြန္ ၊ ပရိုတြန္ ၊နယူထြန္မ်ား၏  ျဒပ္ထုုတန္ဖိုးမ်ားကို  သိထားရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္

ဆက္လက္ေဖၚျပေပးပါမည္ ။

အီလက္ထရြန္၏  ျဒပ္ထု , m_e  =9.10938 ×10^-31  kg

ပရိုတြန္တလံုး၏  ျဒပ္ထု  , m_p =1.67262 ×10^-27  kg

နယူထြန္တလံုး၏ျဒပ္ထု  , m_n  =1.67492 ×10^-27  kg             

              ဝထၳဳတခု၏ျဒပ္ထုုကို   တိုုင္းတာရာတြင္   ႏိုင္ငံတကာသံုးယူနစ္  (SI unit)  အျဖစ္ 

ကီလိုဂရမ္ျဖင့္( Kg) သတ္မွတ္ထားသည္ ။ထို ့ေၾကာင့္ အထက္တြင္ေဖၚျပခဲ့ေသာ ျဒပ္ထုယူနစ္

မ်ားမွာ  ကီလိုဂရမ္မ်ားျဖစ္သည္။သို ့ေသာ္ အႏုျမဴရူပေဗဒကိုေလ့လာရန္ ႏွင့္ ပုစာၦမ်ားတြက္ယူ

ရန္ အသံုးမ်ားေသာ   ယူနစ္အမ်ိဳးအစားႏွစ္ခု ရွိပါေသးသည္ ။    ဥပမာျပလွ်င္ --

(1) m_e =9.10938 ×10^-31   kg =0.000548579 u

(2) m_p =1.67262×10^-27    kg =1.007274621 u

(3) m_n =1.67492× 10^-27   kg =1.008659712 u

  ယူနစ္သေကၤတ (u) ဆိုသည္မွာ  အက္တမ္ျဒပ္ထုယူနစ္ ( Atomic Mass Unit ) ျဖစ္သည္။

ကီလိုဂရမ္ႏွင့္အက္တမ္ျဒပ္ထုယူနစ္တို ့၏ဆက္သြယ္ခ်က္မွာ  1u =1.660538863×10^-27 kg

ျဖစ္သည္။၄င္းဆက္သြယ္ခ်က္တန္ဖိုးသည္ ကာဗြန္အက္တမ္၏ ျဒပ္ထုကို ၁၂ ျဖင့္စား ၍ရေသာ ရလဒ္  အေျဖ ျဖစ္သည္။ 1u=(1.992646636×10^-26/ 12)

လူသိနည္းေသာ  ေနာက္တနည္းမွာ-  ၄င္းဆက္သြယ္ခ်က္တန္ဖိုးသည္  အက္ဗိုဂါးဒိုးကိန္းေသ

တန္ဖိုး၏  ေျပာင္းျပန္လွန္ကိန္းတခုျဖစ္သည္ ။ 1u =1 /(6.0221415×10^-26 )

            ျဒပ္ထုတန္ဖိုးကို  ေဖၚျပရန္  ေနာက္တနည္းမွာ  အိုင္စတိုင္းသီအိုရီ  (  E =mc²  )ကို

ကိုယ္စားျပဳျခင္းျဖစ္သည္ ။၄င္းသီအိုရီအရ  အလင္းအလ်င္ႏွစ္ထပ္ကိန္းျဖင့္ ေရႊ ့လ်ားေနေသာ

ဝထၳဳမ်ားသည္  စြမ္းအင္အသြင္ေျပာင္းႏိုင္ေသာ  ( ျဒပ္ထု-စြမ္းအင္ )ဆက္စပ္မႈတခုျဖစ္သည္ ။

ထို ့ေၾကာင့္  အမႈန္ျဒပ္ထုမ်ားကို  စြမ္းအင္ျဖင့္ကိုယ္စားျပဳေဖၚျပႏိုင္သည္ ။စြမ္းအင္ (Energy )

၏ ႏိုင္ငံတကာသံုး(SI) ယူနစ္မွာ    Joule ( j) ဂ်ိဴး ျဖစ္သည္။သို ့ေသာ္ အီလက္ထြန္ဗို ့ယူနစ္ 

(ev) ျဖင့္ေဖၚျပရန္  ဆက္သြယ္ခ်က္တခုမွာ -  1J = 1.6 x 10^-19  ev          

သို ့ေသာ္  E=mc²    ညီမွ်ျခင္းတြင္    ျဒပ္ထု( m) ေနရာအစားသြင္းရာတြင္  အက္တမ္ျဒပ္ထု

ယူနစ္  (u) ျဖင့္တြက္ပါက    E=[ m ]  931.5 Mev  ကို အသံုးျပဳရမည္ ။   ျဒပ္ထုယူနစ္ကို

ကီလိုဂရမ္ျဖင့္ တြက္ပါက  E= m c²  /1.6 x10^-19  ev ျဖင့္တြက္ယူရမည္ ။အလင္းလ်င္ကို

တိက်စြာ  (c =2.9979× 10⁸  ms^-1  ) ျဖင့္တြက္ႏိုင္သည္။ ျဒပ္တန္ဖိုးမ်ားကို  ယူနစ္( ၃)မ်ိဳး

ျဖင့္  ႏွိုင္းယွဥ္ေဖၚျပရေသာ္ -

(1) m_e =9.10938 ×10^-31   kg =0.000548579 u = 0.511 Mev 

(2) m_p =1.67262×10^-27    kg =1.007274621 u = 939.53Mev

(3) m_n =1.67492× 10^-27   kg =1.008659712 u = 940.82Mev

ထပ္မံရွင္းလင္းခ်က္။     ။ အႏုျမဴရူပေဗဒတြင္ ျဒပ္္ထုတန္ဖိုးကို  ႏိုင္ငံတကာသံုးယူနစ္(SI) kg

ကီလိုဂရမ္ျဖင့္သာမက   အက္တမ္ျဒပ္ထုယူနစ္ (u) ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊   စြမ္းအင္ကိုယ္စားျပဳ

ယူနစ္ ( ev )ျဖင့္လည္းေကာင္း  အမ်ိဳမ်ိဳးအသံုးခ် တြက္ယူႏုိင္ေၾကာင္းေတြ ့ရသည္ ။ထိုကဲ့သို  ့

အမ်ိဳးမ်ိဳးအသံုးျပဳရျခင္း၏  အေၾကာင္းအရင္းကို  -ဥပမာ -ဇတ္လမ္းတခုျဖင့္ရွင္းျပပါမည္ ။

           တစ္ခုေသာ မနက္ခင္းမွာ ဖီးက်ဴတေယာက္  ေစ်းဝယ္ထြက္ခဲ့သည္။ဆီ ၊ဆန္ ၊ဆား ၊

ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္  အသားငါးတို ့ဝယ္ရန္ျဖစ္သည္ ။သို ့ေသာ္  သူသည္  အက်ီအိပ္ကို

စမ္းၾကည့္လိုက္ျပီး  ေျခလွမ္းမ်ား တံု ့ကနဲ ့ျဖစ္သြားရေလသည္ ။အေၾကာင္းမွာ သူ ့တြင္ ၁၅ဝဝ

က်ပ္သာ ပါရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ ။  ၄င္း  (၁၅ဝဝ )သည္  အခ်စ္တစ္ခုရႏိုင္ဖို ့မေျပာ   ႏွင့္

ဆန္တစ္ျပည္ေလာက္ပင္   ဝယ္ယူလို ့မရပါ ။ ထို ့ေၾကာင့္   ေစ်းတန္းထဲမွေျခလွမ္းကို ေနာက္

ေၾကာင္းျပန္ဖို ့သာရွိေတာ့သည္ ။ ေစ်းတန္းတေနရာတြင္  ေပါေခ်ာင္ေကာင္းခပ္ညံ့ညံ့ဆန္တ

ျပည္ကို  (၁၅ဝဝ^ဝ/)ဟု ဂ်ပ္စကၠဴျဖင့္ေရးထားသည္ကိုေတြ ့ရာ  ပါလာေသာ ေငြႏွင့္ဝယ္သြားရန္

စိတ္ဒံုးဒံုးခ်လိုက္ေတာ့သည္ ။ေစ်းသည္ထံတြင္ ဆန္တျပည္ကိုဝယ္လိုက္ရာ ကၽြတ္ကၽြတ္အိတ္

တလံုးျဖင့္   ထည့္ေပးလိုက္ေလသည္ ။

       ထိုခဏတြင္  သူသည္  ဆန္ထုပ္ကေလးကို ပိုက္ကာ အေျပးတပိုင္းျဖင့္  အိမ္သို ့ခ်ီတက္

သြားပါေတာ့သည္ ။ လမ္းခုလပ္တြင္  ငယ္သူငယ္ခ်င္းေယာက္ႏွင့္ေတြ ့ျပန္ေလသည္  ။  အႏွီ

သူငယ္ခ်င္းကား   ခင္မင္ရင္းႏွီးတတ္၍လား  မေျပာတတ္။စကားေျပာလွ်င္ ေလေၾကာအလြန္

ရွည္၏ ။ လွ်ာရွည္၏ ။ အခုလည္းၾကည့္ေလ .”ေဟး ….သူငယ္ခ်င္း - ဖီးက်ဴ ဘယ္ကလာတာ

လဲ   ” ဟုေမးသည္ ။ ေစ်းထဲကထြက္လာတယ္ဆိုတာ   သူျမင္ပါသည္ ။ေလာကြတ္ျပဳ ၍ ႏႈတ္

ဆက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။ သို ့ေသာ္  သူကထပ္ေမးပါသည္ ” သူငယ္ခ်င္း  ဘာေတြ ဝယ္လာတာ

လဲတဲ ့” ။လက္ထဲမွာ   ဆန္ထုပ္ပိုက္လာတာကိုလည္း  သူျမင္ပါသည္ ။သို ့ေသာ္  ခင္မင္ရင္ႏွီး

ေသာေၾကာင့္ေမးျခင္းလဲျဖစ္ႏုိုင္ပါသည္။ “ေစ်းထဲကဆန္ဝယ္တာပါကြာဟု” တန္ျပန္ျပံဳးေလးနဲ ့

ျပန္ေျဖလိုက္၏ ။ သူငယ္ခ်င္ကား  ထိုသို ့ေမးျမန္းျခင္းျဖင့္မျပီးေသး ။ေနာက္ထပ္  ေမးခြန္းတခု

ကို  မဆိုင္းမတြ ထပ္မံေမးလိုက္ေသာအခါ   ဖီးက်ဴတေယာက္  စိတ္ဆိုးရမလို ၊ ငိုရမလို ၊သူ ့

ေမးခြန္းကို  ျပန္ေျဖရမလို  ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္ ။ သူငယ္ခ်င္းက  ေမးလိုက္သည္မွာ “ေအး

သူငယ္ခ်င္း …..ဆန္ဝယ္လာတာဆိုေတာ့   တစ္တင္း  ဘယ္ေလာက္ေပးရလဲကြာတဲ ့ “ ။

        ဆန္တျပည္ထုပ္ကို  ရင္ဝယ္သားကဲ ့သို ့   ပိုက္လ်က္လာေသာသူကို  တစ္တင္းဘယ္

ေလာက္ေပးရလဲဟု  ေမးရက္ေလတကား ။  ထိုေမးခြန္းကို  ေျဖရန္ခ်က္ခ်င္း စဥ္စားရျပန္၏ ။

တစ္တင္း၏ ၁၆ ပံု တစ္ပံုကို  ၁၅ဝဝ ေပးရတယ္ဟု ေျဖလွ်င္ေကာင္းမလား (သို ့မဟုတ္)တစ္

ကို  ၁၆ ႏွင့္စား၍   ဝ.ဝ၆၂၅တင္း ကို  ၁၅ဝဝ ေပးရတယ္ဟု  ေျဖလွ်င္ေကာင္းမလား စဥ္းစား

ေနမိသည္ ။ တစ္တင္းႏွင့္  တစ္ျပည္မွာ ၁၆ဆ အကြာၾကီးကြာ၏။ ဆန္တျပည္ ဘယ္ေလာက္

ေပးရသလဲဟု  ေမးလွ်င္ေျဖသာပါေသးသည္ ။ အခုေတာ့….ဟင့္   လူကို    ေျဖရက်ပ္ေအာင္

ေမးရက္ေလ ျခင္း ။ တကယ္ဆိုရင္   ဖီးက်ဴတေယာက္  ဆန္အိတ္ၾကီးကို  ပုခံုးေပၚတင္လ်က္

မႏိုင့္တႏိုင္ျဖင့္  ထမ္း၍  ဝယ္လာခဲ့သည္ဆိုရင္   တစ္တင္းဘယ္ေစ်းလဲဟု  ေမးလွ်င္ခ်က္ခ်င္း

 ေျဖႏိုင္ပါသည္ ။ဆိုလိုသည္မွာ အေျခအေနေပၚမူတည္၍  သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ  ယူနစ္

အတိုင္းတာကို   အသံုးျပဳ၍( ေမးျမန္း) သင့္ပါသည္ ။

       အထက္က  ဥပမာျပဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း   ႏိုင္ငံတကာသံုးယူနစ္ျဖစ္ေသာ  တစ္ကီလိုဂရမ္

(1kg)   (ျမန္မာအေလးခ်ိန္  ၆ဝ သားခန္ ့) သည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာ  မ်က္စိျဖင့္  မျမင္ႏိုင္

သည့္   အႏုျမဴအမႈန္ေလးမ်ားကို  ေဖၚျပရာတြင္   သင့္တင့္ေလ်က္ပတ္မႈမရွိေၾကာင္းကိုေတြ ့ရ

မည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္  အႏုျမဴအမႈန္မ်ား၏  ျဒပ္ထုကိုေဖၚျပရာတြင္   ေသးငယ္ 

ေသာ  ယူနစ္အျဖစ္သတ္မွတ္ရန္  သိပၸံညာရွင္မ်ားက ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္  အက္တမ္ျဒပ္ထုယူနစ္

(Atomic mass  unit )ကို   အတည္ျပဳသတ္မွတ္ခဲ့သည္ ။၄င္းယူနစ္တန္ဖိုးကို   ကာဗြန္အက္

တမ္ျဒပ္ထု  တန္ဖိုး၏   ၁၂ ပံုတစ္ပံုကို  စံနမူနာထားကာ   သိပၸံပညာရွင္မ်ားေဆြးေႏြးတိုင္ပင္

ခဲ့ၾကေၾကာင္း  တင္ျပလိုက္ပါသည္ ။ ………………………………………….ဖီးက်ဴ………………..

အဲဖရက္- ႏိုဗယ္

                                                 Alfred Nobel

               ႏိုဗယ္ဆုနဲ ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ပရိတ္သတ္အားလံုး ၾကားဖူးျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ (Alfred Nobel) ဆိုတာ ဆြီဒင္လူမ်ိဳး အင္ဂ်င္နီယာ ၊ဓာတုေဗဒပညာရွင္၊ လုပ္ ငန္းရွင္ မီလွ်ံနာၾကီးတေယာက္ပါ။(၁၈၃၃)ခုႏွစ္ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြါးခဲ့တာပါ။ သူ ့ဖခင္လည္း အင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကို ေမြးျပီးတဲ့ႏွစ္မွာ မိသားစု စီးပြါးေရး ပ်က္စီးသြားတယ္ ။အဲတာေၾကာင့္ မိခင္နဲ ့မိသားစုက ဆြီဒင္မွာ ေနရစ္ခဲ့ၾကျပီး ။ဖခင္ျဖစ္သူကဖင္လန္ႏိုင္ငံ ၊ရွရွားႏိုင္ငံေတြကို စီးပြါးရွာထြက္ခဲ့ရပါတယ္။ ရွရွားႏိုင္ငံ စိန္ ့ပီတာစဘတ္ျမိဳ ့မွာ စက္ရံုတခုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ ့တယ္ ။ အဲဒီစက္ရံုက ရွရွားဘုရင့္ တပ္မေတာ္ အတြက္ လက္နက္ကိရိယာေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။ ၁၈၄၂ မွာ မိသားစုအားလံုး ရွရွားကို ေျပာင္းေရြ ့လာၾကပါတယ္။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္မွာ အစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ ၊ ညီငယ္တေယာက္ ရွိခဲ့ပါ တယ္ ။ညီအကို ေလးေယာက္စလံုး ရွရွွားမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ ့ၾကပါတယ္ ။ က်ဴရွင္ေက်ာင္း ေတြမွာ အထူးသင္ၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ အဲဖရက္ႏိုဗယ္(၁၇)ႏွစ္အရြယ္မွာ ဆြီဒင္၊ ရွရွား၊ ျပင္သစ္ အဂၤလိပ္ ၊ဂ်ာမာန္ ဘာသာစကားကို ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ က စာေပအႏုပညာကို ဝါသနာပါတယ္္ ၊ကဗ်ာေရးတာကိုလည္း ႏွစ္သက္တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ သူ့ ့ ဖခင္က အႏုပညာကို သေဘာမက်ဘူး ။ဖခင္လို စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ ျဖစ္ေစခ်င္ ခဲ့ပါတယ္ ။

အဲဖရက္ႏိုဗယ္ငယ္စဥ္က

        ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ဓာတုေဗဒပညာကိုသင္ယူေစခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ေလးႏွစ္ၾကာ ပညာသင္ယူခဲ့တယ္။ပဲရစ္ျမိ့ဳမွာ အီတလီ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ ဆိုဗရီရိုSobreroနဲ ့
သိကၽြမ္းခင္မင္ခဲ့တယ္ ။ ဆိုဗရီရိုက ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း ဓာတုေဖါက္ခြဲပစၥည္းကို တီထြင္ လိုက္တဲ ့အခါ ၊  ႏိုက္ထရိုဂရစ္ဆလင္းကို   အလြန္ စိတ္ဝင္စားခဲ့တယ္ ။  ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီး
စိန္ ့ပီတာစဘတ္ျမိဳ ့မွာ သူ့ဖခင္ႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ကိုင္ယင္း ႏိုင္ထရိုဂရစ္စလင္း(ဓာတု-ေဖါက္ခြဲေရး နည္းပညာ )ကို စိတ္ပါဝင္းစားစြာ ေလ့လာေနခဲ့တယ္ ။အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဖခင္က လည္း ပင္လယ္ျပင္-မိုင္း ( ေရျမဳပ္ဗံုး)ကို ရွရွား-ဇာဘုရင္အတြက္ တီထြင္ေပးႏိုင္ခဲ ့တယ္။ ခရိမီယမ္းစစ္ပြဲ(Crimean War ၁၈၅၃-၅၆)မွာ စိန္ ့ပီတာစဘတ္(ရွရွား) သို ့ ခ်ီတက္လာေသာ အဂၤလိပ္ေရတပ္သေဘၤာမ်ားကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္။ (၁၈၅၃-ႏွစ္ မင္းတုန္းမင္း နန္း တက္စဥ္မွာ ၊ ကေနာင္မင္းသားၾကီး ေရျမဳပ္ဗံုး စမ္းသပ္ခဲ့တဲ ့ အခ်ိန္နဲ ့ ႏွိုင္းယွဥ္ၾကည့္ရရင္ အခ်ိန္ကာလ သိပ္မကြာျခားေၾကာင္း ကိုေတြ ့ရတယ္။ )

                                အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဖခင္  ေရျမဳပ္ဗံုးစမ္းသပ္ျခင္း

            ခရိမီယမ္းစစ္ပြဲအျပီးမွာ အဲဖရက္ႏိုဗယ္တို ့မိသားစု စီပြါးေရးက်ဆင္းသြားျပန္တယ္။ အဲဖရက္၏ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ ညီငယ္-အီေမးတို ့သည္ ဆြီဒင္သို ့ ေျပာင္းေရြ ့ေနထိုင္ၾကတယ္။ အဲဖရက္ႏွင့္အစ္ကိုႏွစ္ေယာက္က ရွရွားမွာက်န္ခဲ့ျပီး မိသားစုစီးပြါးေရးကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ ေနခဲ့တယ္။ဒါေပမယ့္ (၁၈၆၃)မွာ ဖခင္ရွိရာ ဆြီဒင္ျပည္ကို ေျပာင္းေရြ ့လာခဲ့ဲၾကတယ္ ။

ဆြီဒင္အစိုးရခြင့္မျပဳေသာေၾကာင့္ ေရကန္ထဲကေလွငယ္ေပၚမွာ စမ္းသပ္ခဲ့ပံု

အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကေတာ့ ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္းကို စိတ္ဝင္စားစြာ စမ္းသပ္ေနတံုးပါပဲ။ ႏိုက္ထရို ဂရစ္စလင္း liquid explosive စက္ရံုကို တည္ေဆာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဖရက္၏ စမ္းသပ္မႈမေတာ္တဆေၾကာင့္ ညီအငယ္- အီေမး(Emil) နဲ ့ လူေလးဦး ေသဆံုးသြားခဲ့တယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ဆြီဒင္အစိုးရက အဲဖရက္ႏိုဗယ္ရဲ ့ ဂရစ္စလင္း-ေဖာက္ခြဲေရးစက္ရံုကို ျပဳျပင္ ခြင့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။ စမ္းသပ္မႈမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အဲဖရက္က မေလ်ာ့ေသာ ဇြဲလံု ့လျဖင့့္ စမ္းသပ္မႈကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ပါတယ္ ။ မီလာရန္ (Mälaren) ေရကန္ၾကီးထဲက ေလွငယ္ေလးေပၚမွာ ဆြီဒင္အစိုးရ မသိေအာင္ စမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ တာပါ ။ ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း (ဓာတု အရည္)မွ အစိုင္အခဲအေခ်ာင္း ပံုစံျဖစ္ေအာင္ တီထြင္ ႏိုင္ခဲ ့ပါတယ္ ။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္မွာ ကို္ယ္ပိုင္မွတ္ပံုတင္ ျပဳလုပ္ကာ ဒိုင္းနမိုက္ (dynamite) ဟု အမည္ေပးကာ ယမ္းဘီလူးစက္ရံုမ်ားကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။(ႏိုက္ထရိုဂရစ္စလင္း-ဓာတုေဗဒ အေၾကာင္းကို အက်ယ္တဝန္း မရွင္းျပႏိုင္တာကို ပရိတ္သတ္မ်ား နားလည္ေပးပါ ။ ဓာတုေဗဒ-ပညာရွင္မ်ားထံမွာ ခ်ဥ္းကပ္ေမးျမန္းၾကပါ ။)

ႏိုွဗယ္၏ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခန္းငယ္တခု                 ဒိုင္းနမိုက္

          သူ၏တီထြင္မႈျဖင့္ သတၱဳရွာေဖြေရး ေက်ာင္ေတာင္ေတြကို အလြယ္တကူ ေဖါက္ခြဲႏိုင္ ခဲ့တယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း တူးေဖၚရာမွာလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဥမင္လိွဳင္ေခါင္း ေဖါက္လုပ္ျခင္း ၊ တံတား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမ်ားမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့တယ္။ပထမဆံုး ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ တြင္ ဒိုင္းနမိုက္ စက္ရံုကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ၊ၾသစေတးလ် ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံ အႏွံ ့အျပားတြင္ ဒိုင္းနမိုက္-ယမ္းဘီဘူးစက္ရံုမ်ား တည္ေဆာက္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂ဝတြင္ စက္ရံုေပါင္း ၉ဝ ေက်ာ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ ။ ျပင္သစ္ျပည္ ပဲရစ္ျမိ့ဳတြင္ ေျပာင္းေရြ ့
ေနထိုင္ျပီး စက္ရံုရွိရာ ႏို္င္ငံမ်ားသို ့ လွည့္ပတ္သြားလာ ၾကီးၾကပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။အဲဖရက္ သည္ ဒိုင္းနမိုက္လုပ္ငန္းျဖင့္ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာလာရာ ကမာၻ ့ခ်မ္းသာဆံုး မီလွ်ံနာၾကီးျဖစ္လာ သည္ ။သူသည္ ဂ်ာမဏီ ၊ ျပင္သစ္ ၊စေကာ့တလန္ ၊အီတလီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရြ ့ေန ထိုင္ခဲ့ျပီး ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခန္းမ်ားကို တည္ေဆာက္သည္။ အဲဖရက္၏ ဘဝတေလ်ာက္လံုး တြင္ ကမာၻအႏွံ ့ သြားလာေနထိုင္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ (ေလလြင့္ေနေသာ) ေျခသလံုးအိမ္တိုင္ ဥေရာပ-သူေဌးၾကီးဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။

             အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ ဒိုင္းနမိုက္တခုတည္းကိုသာ တီထြင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္ ။သူ၏တီထြင္ မႈမ်ားျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ့သည့္ကိုယ္ပိုင္မွတ္ပံုတင္ အမွတ္တံဆိပ္ (၃၅၅)မိ်ဳးခန္ ့ရွိသည္။ ရာဘာ-သားေရတု ကိုလည္း အဲဖရက္ႏိုဗယ္ တီထြင္ခဲ့သည္ ။ထို ့ျပင္ (သဘာဝမဟုတ္ေသာ) ပိုးခ်ည္ကိုလည္း တီထြင္ခဲ့သည္။ အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏ ဒိုင္းနမိုက္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာစစ္တပ္မ်ားမွ အဓိကဝယ္ယူၾကေသာေၾကာင့္ သူ ့ကို လူသတ္တရားခံဟုစြပ္စြဲေျပာဆိုုျခင္းကိုခံရသည္။ထို ့ ေနာက္္ျပင္သစ္သတင္းစာၾကီး တေစာင္က“ေသမင္းကုန္သည္ၾကီး”ဟုေရးသားလိုက္ေသာအခါ
စိတ္ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ခဲ့ရသည္ ။ ညီငယ္ေလး-အီေမးႏွင့္ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ သူ ့ေၾကာင့္စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ရသည္ဟု ခံစားလာရသည္။ (ဒိုင္းနမိုက္ တီထြင္မႈမရွိခဲ့လည္း စစ္ဝါဒီသမားေတြေၾကာင့္ စစ္ပြဲဆိုတာရွိခဲ့မွာဘဲလို ့ ထင္တာဘဲဗ်ာ။) သူ၏ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာေငြေၾကးမ်ားကို ႏို္ွဗယ္ဆု အျဖစ္ခ်ီးုျမွင့္ရန္ ေသတမ္းစာတြင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၈၉၆ခု အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ (၆၃)ႏွစ္အရြယ္တြင္ အီတလီႏိုင္ငံ၌ ကြယ္လြန္သည္။

အဲဖရက္ႏိုဗယ္ေရးသားခဲ့ေသာ  ေသတမ္းစာမူရင္း

အဲဖရက္ႏိုဗယ္၏  အတြင္းေရးမႈး

             အဲဖရက္ႏိုဗယ္သည္ ဘဝတေလွ်ာက္လံုး အိမ္ေထာင္မျပဳဘဲ တကိုယ္တည္းေနထုိုင္ ခဲ့သည္ ။ ၁၈၇၆ ခုႏွစ္ အသက္ ၄၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ အတြင္းေရးမႈး တေယာက္ခန္ ့ထားရန္ သတင္းစာ ၌ ေၾကာ္ျငာထည့္သြင္းခဲ့သည္ ။ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားမွာ အရြယ္ေရာက္ျပီးေသာ မိန္ကေလး၊ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝရမည္ ။ေခတ္ပညာတတ္ေျမာက္ရမည္ ။ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္ ရမည္ ။အတြင္းေရးမႈး ေလ်ာက္လႊာတင္ၾကရာတြင္ ၾသစေတးလ် ႏိုင္ငံသူ Bertha von Suttner (ဘာသာဘြန္ရွပ္နာ) ကိုခန္ ့အပ္ခဲ့သည္။သို ့ေသာ္ သူမသည္ ခ်ိန္အနည္းငယ္သာ လုပ္ကိုင္ ခဲ့ကာ ၾသစေတးလ်သို ့ ျပန္သြားျပီးCount Arthur von Suttner (ေကာင့္အာရသာဘြန္ရွပ္နာ) ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္ ။သို ့ေသာ္ သူမနွင့္အဲဖရက္တို ့ အလြန္ရင္းႏွွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္ရွိေနခဲ့သည္။ အျပန္အလွန္ စာေရးဆက္သြယ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ စာေပ ဝါသနာတူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုရင္းႏွီးခဲ ့ၾကေပသည္။ေနာင္အခါတြင္ သူမသည္ ျငိမ္ခ်မ္း ေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ အလြန္နာမယ္ၾကီးသည့္ Lay Down YourArms စာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေဝ ခဲ့သည္ ။ သူမ၏ေရးသားထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္ေၾကာင့္ စာေပ ႏိုဗယ္ဆုအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခ်ီးျမွင့္ရန္ ေသတမ္းစာတြင္ ေရးသားခဲ့သည္ဟု ေႏွာင္းလူမ်ားက ယူဆၾကသည္။ ထို ့ေနာက္ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ ေသဆံုးျပီး ၁၉ဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ဘာသာဘြန္ရွပ္နာသည္ ျငိမ္ခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုကို လက္ခံရွိခဲ့၏။

၁၉ဝ၁ခုႏွစ္  ပထမအၾကိမ္ ႏိုဗယ္ဆုခ်ီးျမွင့္ပြဲ

            အဲဖရက္ႏိုဗယ္ကြယ္လြန္ုျပီး ေလးႏွစ္ၾကာေသာအခါ ႏိုဗယ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ ့ကို ဆီြဒင္ေငြေၾကး (kronor ) ၃၃ သန္းျဖင့္ ဖြဲ ့စည္းကာ (၁၉ဝ၁ )ခုႏွစ္မွာ စတင္ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဆုေငြအျဖစ္ ဆြီဒင္ေငြ တသန္း ခ်ီးျမွင့္တယ္ ။ ႏိုဗယ္ဆု အမ်ိဳးစားမ်ားမွာ ရူပေဗဒပညာ ၊ ဓာတုေဗဒပညာ ၊ ေဆးဝါးေဗဒ (သို ့) ဇီဝကမၼေဗဒ ၊စာေပထူးခၽြန္သူႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ေရြးခ်ယ္ေပးအပ္သည္။ သို ့ေသာ္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ဆြီဒင္ ဗဟိုဘဏ္၏ အၾကံေပးခ်က္အရ စီးပါြးေရးပညာရွင္ (the Prize in Economics) ဆုအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ႏိုဗယ္ဆုတံဆိပ္ကို ေရႊသားျဖင့္ ျပဳလုပ္၍ ၊ ဆုေၾကးေငြ ပမာဏကို ႏိုဗယ္ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ႏွစ္စဥ္ ဝင္ေငြအလိုက္ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္ ။( ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုဗယ္ဆု အမ်ိဳးစားတခုကို ဆြီဒင္ေငြေၾကး (၁ဝ)သန္း အထိ ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့သည္ ။)

ရူပေဗဒႏွင့္ဓာတုေဗဒ ေရြတံဆိပ္ဆု

  

  ေဘာဂေဗဒေရြတံဆိပ္ဆု

              ႏိုဗယ္ဆုအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ရာတြင္ ရူပေဗဒႏိုဗယ္ဆု ၊ ဓာတုေဗဒႏိုဗယ္ဆု ၊ေဘာဂေဗဒႏိုဗယ္ဆုမ်ားကို ဆြီဒင္ေတာ္ဝင္အကယ္ဒမီသိပၸံမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္။

ဇီဝကမၼေဗဒ(သို ့)ေဆးဝါးေဗဒ ေရႊတံဆိပ္ဆု

ေဆးဝါးေဗဒ (သို ့) ဇီဝကမၼေဗဒ ႏိုဗယ္ဆုကို ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ ကာရိုလင္းစကား-ေဆးတကၠသိုလ္မွ ( Karolinska Institute ) ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ေေပးသည္ ။

     စာေပေရႊတံဆိပ္ဆု

 ႏိုဗယ္စာေပဆုကို ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ ေတာ္ဝင္အကယ္ဒမီမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္ ။

ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေရႊတံဆိပ္ဆု

ႏိုဗယ္ျငိ္မ္းခ်မ္းေရးဆုကို တမူထူးျခားစြာျဖင့္ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံ ျငိမ္ခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆု-ေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ ့မွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးသည္ ။

           ၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္မွ စ၍ သတ္မွတ္ထားေသာ ဆုအမ်ိဳးစားအလိုက္ ကမာၻအရပ္ရပ္မွ ထူးခၽြန္သူမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ႏိုဗယ္ဆုမ်ား ေပးအပ္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ရာ (၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္) အထိ ႏွစ္ေပါင္း (၁ဝ၉)နွစ္တိုင္ေအာင္ေရာက္ရွိခဲ ့ေလျပီ။ ၄င္းႏိုုဗယ္ဆုရွင္မ်ားထဲမွ ရူပေဗဒႏိုဗယ္ဆု ရရွိသူမ်ား၏ ဘဝႏွင့္သူတို ့တီထြင္ခဲ့ေသာ ရူပေဗဒေအာင္ျမင္မႈ နည္းပညာမ်ားကို ေရးသား တင္ျပရန္စိတ္ကူးမိေသာေၾကာင့္ နိဒါန္းအေနျဖင့္ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ အေၾကာင္းကို တင္ျပလိုက္ ပါသည္ ။ ရူပေဗဒ ႏိုဗယ္ဆုရွင္မ်ားအားလံုး အေၾကာင္းကို ျမန္မာဘာသာ စာအုပ္အေနနဲ ့ ဖီးက်ဴ မဖတ္ဘူးပါဘူး ၊အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ ေပၚမွာလဲ မေတြ ့ေသးပါဘူး ။ အဲတာေၾကာင့္ ႏိုဗယ္ဆုရွင္မ်ားက႑ကို ထည့္သြင္းေရးသားဖို ့စိတ္ကူးျဖစ္ပါတယ္။ထိုကဲ့သို ့ေရးသားရာတြင္ ဗဟုသုတ လိုခ်င္သူမ်ားအတြက္ သာမက ၊ ရူပေဗဒနည္းပညာ ေလ့လာဆည္းပူးေနသူမ်ား အတြက္ပါ ရည္ရြယ္၍ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ပါမည္ဟု ပရိတ္သတ္အား ေလးစားစြာ တင္ျပပါ တယ္ ခင္ဗ်ား ။
………………………………..ဖီးက်ဴ………………………………………………..